مراقبت غذایی در بارداری

همه ما خوب می‌دانیم که همیشه داشتن یک رژیم غذایی متعادل و سالم چقدر اهمیت دارد و این مورد زمانی که باردار هستید مهم‌تر است، زیرا آن چه می‌خورید منبع اصلی مواد مغذی برای کودک شماست. همانطور که احتمالا می‌دانید، بدن شما در طول بارداری دچار تغییرات فیزیکی و هورمونی زیادی می‌شود. در نتیجه برای سوخت رسانی به خود و کودک در حال رشدتان، باید از منابع مختلف، انتخاب‌های غذایی عالی داشته باشید.

نکته مهم در خصوص مراقبت غذایی در بارداری این است که بدن شما باید از هر منبع غذایی ضروری به میزان لازم دریافت کند و این رژیم غذایی بارداری حتی باید قبل از شروع بارداری رعایت شود. در این مقاله با ما همراه باشید تا در خصوص رژیم بارداری، نکات مهم تغذیه در دوران بارداری و هر آن چه که باید در این زمینه بدانید اطلاعات لازم را ارائه دهیم.

تغذیه سالم در بارداری

شاید برای بسیاری از افراد مراقبت غذایی در بارداری و داشتن یک تغذیه سالم به این معنی باشد که باید همه چیز طبق یک برنامه سخت گیرانه و دقیق پیش برود و در این رژیم غذایی خوردن بسیاری از مواد غذایی هم ممنوع است. حتی شاید بسیاری رژیم غذایی سالم در بارداری یک تغذیه نه چندان جذاب و خوشمزه در نظر بگیرند. اما الزاماً اینطور نیست. سالم بودن تغذیه دوران بارداری یعنی می‌توانید از هر چیزی در حد اعتدال بخورید و در این میان مصرف مواد مغذی ضروری را فراموش نکنید.

در یک رژیم غذایی سالم در دوران بارداری شما هم به تامین ریز مغذی‌ها و هم درشت مغذی‌ها (بیشتر از حد معمول) نیاز دارید. ریزمغذی‌ها اجزای رژیم غذایی مانند ویتامین‌ها و مواد معدنی هستند که فقط در مقادیر نسبتاً کمی مورد نیاز هستند. درشت مغذی‌ها، مواد مغذی هستند که کالری یا انرژی را تامین می‌کنند. ما در مورد کربوهیدرات‌ها، پروتئین‌ها و چربی‌ها صحبت می‌کنیم. در دوران بارداری باید مقدار بیشتری از هر نوع ماده مغذی بخورید. پس اگر بپرسید برای تغذیه در دوران بارداری چی باید بخورم؟

پاسخ ساده است: " غذاهای متنوعی بخورید تا همه چیز مورد نیاز خود و کودکتان را تامین کنید. این با یک برنامه غذایی سالم معمولی تفاوتی ندارد - فقط کمی تقویت شده است".داشتن یک رژیم غذایی سالم و متعادل به شما کمک می‌کند تا احساس خوبی داشته باشید و همه چیزهایی را که شما و کودکتان نیاز دارید فراهم کنید. غذایی که می‌خورید منبع اصلی تغذیه کودک شما است، بنابراین دریافت تمام مواد مغذی مورد نیاز بسیار مهم است.

اهمیت غذای سالم در دوران بارداری

در درجه اول یک رژیم غذایی سالم برای تامین انرژی زن مهم است تا بتواند در طول دوره نه ماهه بارداری انرژی و توان لازم برای اتمام دوره را داشته باشد و از همه مهم‌تر در زمان تولد نوزاد، کمتر دچار عوارض بعد از بارداری شود.

در قدم بعدی مراقبت غذایی در بارداری برای اطمینان از سلامت جنین و رشد کامل او ضروری است. رژیم بارداری باید حاوی ویتامین‌ها و مواد معدنی، کربوهیدرات‌ها و ... باشد. رژیم غذایی سالم در بارداری بسیار مهم است، زیرا کمبود هر گونه ماده مغذی می‌تواند تأثیر نامطلوبی بر کودک و همچنین سلامت مادر داشته باشد. تغذیه ناسالم و عدم دریافت مواد مغذی کافی و ضروری می‌تواند ریسک بروز نقص‌های مادرزادی زمان تولد را افزایش دهد و عامل اکثر ناهنجاری‌های به وجود آمده در جنین در زمان تولد باشد.

رژیم دوران بارداری چیست؟

برای حفظ یک بارداری سالم، تقریباً 300 کالری اضافی در روز مورد نیاز است. این کالری باید از یک رژیم غذایی متعادل از پروتئین، میوه‌ها، سبزیجات و غلات کامل تامین شود. شیرینی‌ها و چربی‌ها باید به حداقل برسد. یک رژیم غذایی سالم و متعادل می‌تواند به کاهش برخی از علائم بارداری مانند حالت تهوع و یبوست نیز کمک کند. در نتیجه مراقبت غذایی در بارداری به این معنی است که شما باید مواد ضروری بدن را تامین کرده و در کنار آن مصرف مواد غذایی غیر ضروری و حتی مضر را کاهش داده و محدود کنید. علاوه بر مصرف مواد غذایی، مصرف مایعات نیز بخشی از رژیم دوران بارداری است. می‌توان با نوشیدن چندین لیوان آب در روز در کنار دریافت مایعات موجود در آب میوه‌ها و سوپ‌ها، مایعات کافی را دریافت کنید.

رژیم غذایی در دوران بارداری یک سری محدودیت‌ها و ممنوعیات نیز دارد و معمولا بیشتر بر اساس شرایط فردی تعیین می‌شود. برای مثال افرادی که دیابت دارند باید مصرف مواد قندی و شیرینی جات را محدود کنند و تغذیه بارداری برای دیابت داشته باشند یا افرادی که اضافه وزن دارند باید مصرف چربی‌ها را محدود کنند. اما به صورت کلی برای تغذیه بارداری توصیه می‌شود مصرف مواد غذایی فراوری شده، الکل، مصرف سرخ کردنی‌ها، نوشیدنی‌های کافئین دار، نوشابه و ... را در حد ممکن یا به صورت کامل محدود کنید.

" در رژیم بارداری خود تا جایی که می‌توانید از غذاهای نا سالم بیش از حد فرآوری شده خودداری کنید. به عنوان مثال، چیپس و نوشابه حاوی هیچ ارزش غذایی نیستند. شما و کودکتان از میوه‌های تازه، سبزیجات و پروتئین‌های بدون چربی مانند مرغ، ماهی، لوبیا یا عدس سود بیشتری خواهید برد .این بدان معنا نیست که شما باید از تمام غذاهای مورد علاقه خود در دوران بارداری اجتناب کنید. فقط آنها را با غذاهای مغذی متعادل کنید تا هیچ ویتامین یا مواد معدنی مهمی را از دست ندهید".

مهم‌ترین مواد غذایی در دوران بارداری

همانطور که گفته شد در دوران بارداری برای داشتن یک رژیم غذایی سالم و متعادل باید به میزان کافی پروتئین، کلسیم، فولات، آهن و ویتامین‌ها را دریافت کنید. سایر مواد مغذی مانند کولین، نمک و ویتامین‌های گروه B نیز برای رشد جنین در دوران بارداری ضروری هستند. جدول زیر یک اینفوگرافیک تغذیه ایمن در بارداری را نشان می‌دهد که می‌تواند سلامت جنین و مادر در این دوره حساس را تضمین کند. در برنامه مراقبت غذایی در بارداری شما و کودکتان برای داشتن یک بارداری سالم به این مواد مغذی کلیدی نیاز دارید:

نوع ماده غذایی	دلیل ضرورت و اهمیت	منابع غذایی
سبزیجات	تامین ویتامین‌های لازم و پتاسیم و جلوگیری از یبوست در دوران بارداری	هویج، سیب زمینی شیرین، کدو تنبل، اسفناج، سبزیجات پخته شده، گوجه فرنگی و فلفل قرمز
پروتئین	رشد مناسب بافت‌ها و اندام‌های کودک از جمله مغز، کمک به رشد بافت سینه و رحم در دوران بارداری، کمک به خون رسانی بیشتر به جنین	میگو، ماهی، گوشت قرمز، مرغ، جگر، سالمون، لوبیا، آجیل و کره بادام زمینی
میوه‌ها	برای تامین ویتامین C و پتاسیم	طالبی، انبه، آلو، موز، زردآلو، پرتقال و گریپ فروت قرمز یا صورتی
آهن	اکسیژن رسانی به کودک	گوشت قرمز بدون چربی، لوبیا، نخود و غلات غنی شده با آهن
کلسیم	کمک به ساخت استخوان‌ها و دندان‌ها	شیر پنیر ماست و ماهی ساردین
فولات	نقش اصلی در تولید خون و پروتئین برای جنین و کاهش خطر نقص لوله عصبی (نقص مادرزادی مغز و نخاع)	سبزیجات سبز، برگ‌دار، جگر، آب پرتقال، حبوبات (لوبیا، نخود، عدس) و مغزها همچنین مصرف مکمل فولیک اسید به صورت قرص یکی از ضروریات رژیم بارداری است
ویتامین A	سلامت پوست، بینایی و رشد استخوان‌ها	هویج، سبزیجات تیره و برگ دار و سیب زمینی شیرین
ویتامین D	کمک به جذب کلسیم برای ساخت استخوان و دندان‌های کودک	قرار گرفتن در معرض نور خورشید، شیر غنی شده و ماهی‌های چرب مانند سالمون
ویتامین C	تقویت لثه‌ها، دندان‌ها و استخوان‌های سالم و کمک به جذب آهن در بدن	مرکبات، بروکلی، گوجه فرنگی و توت فرنگی
ویتامین B12	کمک به تشکیل گلبول‌های قرمز خون و حفظ سیستم عصبی	جگر، گوشت، ماهی، مرغ و شیر

تغذیه بارداری هفته به هفته

یک نکته مهم در خصوص مراقبت غذایی در بارداری، تغییر رژیم غذایی بانوان باردار بر اساس هفته‌های بارداری است. در یک رویکرد کلی توصیه می‌شود همان طور که در ترم اول بارداری (سه ماه اول) به طور معمول غذا می‌خورید ادامه دهید و سپس در سه ماه دوم روزانه 350 کالری بیشتر و در سه ماهه سوم با رشد کودک روزانه 450 کالری افزایش دهید.

علاوه بر این بسته به هفته بارداری و شرایط فرد باردار و از همه مهم‌تر جنین ممکن است رژیم بارداری به خصوصی برای هر ترم بارداری توصیه شود یا حتی در برخی مواقع مصرف برخی مواد غذایی برای افراد ممنوع شود. نکته مهم‌تر در خصوص تغذیه بارداری دو قلو است. زنان بارداری که بارداری دوقلو دارند باید به همان میزان کالری بیشتری نیز دریافت کنند و رژیم بارداری تقویت شده‌تری داشته باشند.

تغذیه سه ماهه اول بارداری

رژیم غذایی در این دوران در راستای مراقبت غذایی در بارداری با سه ماهه اول شروع می‌شود. شروع رژیم بارداری از هفته سوم است. تغذیه بارداری در این دوره باشد شامل محصولات لبنی، غلات، حبوبات، میوه‌ها و ... باشد. بنابراین برای یک رژیم غذایی متعادل، گروه‌های غذایی اصلی عبارتند از:

• اول سبزیجات و حبوبات، دوم غلات و سوم محصولات لبنی مانند شیر، پنیر است. چهارم گوشت و ماهی است و آخرین هم میوه‌ها هستند.
• مادر باید 6 تا 8 لیوان آب بنوشد. زیرا آب حاوی فلوراید است.
• زنان باردار باید مقدار زیادی میوه، سبزیجات بخورند، زیرا حاوی مواد معدنی و ویتامین هستند.
• در رژیم بارداری باید شش وعده غلات و پنج وعده میوه و سبزیجات تازه در روز وجود داشته باشد.
• در شش هفته اول بارداری، هیچ ماده غذایی مهم‌تر از فولات نیست.
• یک زن باردار در طول مرحله بارداری به یک وعده غذایی اضافی نیاز دارد.

یک زن باردار باید ویتامین A بیشتری مصرف کند. زیرا ویتامین A برای رشد سلول‌ها مهم است. آنچه در دوران بارداری می‌خورید بر شما و همچنین سلامت جنین شما تأثیر می‌گذارد. روزانه باید سه وعده لبنیات مصرف شود. همچنین باید مقدار کافی پروتئین در رژیم غذایی وجود داشته باشد.

در سه ماهه اول بارداری چی نخوریم؟

در سه ماهه اول بارداری در کنار غذاهایی که باید مصرف کرد، مصرف برخی از مواد غذایی نیز ممنوع است، چرا که می‌تواند به سلامت و رشد جنین آسیب برساند. معمولا توصیه می‌شود ترجیحاً از مصرف ماهی‌های خام، خصوصاً ماهی‌های دریا که احتمالا آلوده به جیوه یا مواد شیمیایی مضرند خودداری کرد. علاوه بر این مصرف تخم مرغ خوب پخته نشده، مصرف جگر، کره بادام زمینی و خود بادام زمینی، کنجد، زعفران، دمنوش های گیاهی، نوشیدنی‌های الکلی و ... در سه ماهه اول ممنوع است.

تغذیه در سه ماهه دوم بارداری

سه ماهه دوم بارداری با ورود به ماه چهارم آغاز می‌شود. تغذیه در ماه چهارم بارداری با توجه به افزایش نیاز جنین و مادر تغییر می‌کند. سه ماهه دوم باید حاوی مواد غذایی غنی از منابع کلسیم و ویتامین D باشد. زیرا این منابع به رشد دندان‌های شیری و استخوان‌های قوی کمک می‌کنند. از هفته 13 تا 28 که یک مرحله بسیار مهم در رشد جنین است و در این مرحله کودک به سرعت شروع به رشد می‌کند، مادر باید کلسیم بیشتری مصرف کند، چرا که در رشد استخوان‌های جنین تاثیر زیادی دارد.

در سه ماهه دوم چی نخوریم؟

در این دوره از مراقبت غذایی در بارداری نیز مصرف برخی از مواد غذایی ممنوع است. با این حال چون خطر سقط جنین در این دوره کمتر از سه ماهه اول است معمولا سخت گیری‌های غذایی سه ماهه اول در این دوره وجود ندارد. باز هم مصرف نوشیدنی‌های الکلی، مصرف مرغ و ماهی خام، مصرف گوشت خوب پخته نشده، مصرف لبنیات غیر پاستوریزه، مصرف مواد غذایی فراوری شده، سوسیس و کالباس، مصرف بیش از حد کافئین و ... در این دوره ممنوع است. همچنین بسته به شرایط و مشکلاتی که ممکن است در این دوره وجود داشته باشد شاید پزشک در رژیم بارداری مصرف شکر، شیرینی، نمک و مواد غذایی چرب را هم محدود کند.

تغذیه در سه ماهه سوم بارداری

مراقبت غذایی در بارداری در سه ماهه سوم به اوج خود می‌رسد. در این دوره برای وزن گیری جنین باید رژیم غذایی تقویت شده‌تری داشت. حتی ممکن است پزشک برنامه خاصی را به عنوان تغذیه در بارداری برای وزن گیری جنین توصیه کند یا حتی در مواردی بسته به شرایط مصرف برخی مواد غذایی را بیشتر کند. با این حال تغذیه دوران بارداری در سه ماهه سوم باید حاوی مواد غذایی حاوی ویتامین K باشد. زیرا این مورد بسیار مهم است. از هفته 29 تا 40 این مرحله نهایی بارداری است. فرد باید شروع به خوردن سبزیجات برگدار و سبز مانند گل کلم، کلم، کلم بروکلی و غیره کند.

در سه ماهه سوم چی نخوریم؟

مهم‌ترین نکته در مراقبت غذایی در بارداری در سه ماهه سوم که هفته‌های آخر بارداری است، حفظ تعادل رژیم غذایی سالم است. اصلی‌ترین مورد پرهیز از مصرف بیش از حد مواد غذایی حاوی قند و چربی زیاد است. همچنین برای جلوگیری از مسمومیت بارداری و فشار خون بالای بارداری، باید مصرف نمک را هم محدود کرد. کافئین مورد مهم دیگری است که باید در مصرف آن محتاط بود و بیش از حد مجاز (یک تا دو فنجان کوچک در روز) آن را مصرف نکرد. از طرفی از آنجایی که در این دوره وزن نوزاد بیشتر است و ممکن است مشکلاتی مانند یبوست برای فرد باردار مشکل ساز شود، بهتر است از مصرف غذاهای نفخ آور تا حد امکان خودداری کرد.

مکمل‌های لازم در بارداری

بخش مهمی از رژیم غذایی در دوران بارداری مربوط به مصرف مکمل‌ها و ویتامین‌های دوران بارداری می‌شود. در برنامه مراقبت غذایی در بارداری که تحت نظر ماما یا متخصص زنان ارائه می‌شود، مکمل‌ها و ویتامین‌های ضروری برای رشد و سلامت جنین و مادر تجویز خواهد شد. مولتی ویتامین، اسید فولیک، آهن، امگا 3، کلسیم و ... از اصلی‌ترین مکمل‌هایی هستند که باید در رژیم بارداری آنها را جای داد.

با این حال توجه به این نکته ضروری است که مکمل‌های ویتامین و مواد معدنی نمی‌توانند جایگزین یک رژیم غذایی سالم شوند. اکثر پزشکان توصیه می‌کنند که زنان باردار علاوه بر داشتن یک رژیم غذایی سالم، هر روز یک مکمل ویتامین و مواد معدنی قبل از تولد نیز مصرف کنند. مصرف مکمل تضمین می‌کند که شما و کودکتان به اندازه کافی مواد مغذی مهم مانند اسید فولیک و آهن را دریافت می‌کنید. اما زیاده روی نکنید - مصرف بیش از حد آن می‌تواند برای شما و کودکتان مضر باشد.

تغذیه بارداری برای جلوگیری از زردی نوزاد

یکی از مشکلات رایج در دوران بارداری و بعد از تولد جنین، زردی نوزاد است. این شرایط رایج موجب شده تا برخی بر این باور باشند که می‌توانند با یک رژیم غذایی خاص از زردی نوزاد در زمان تولد جلوگیری کنند. اما آیا می‌توان با مراقبت غذایی در بارداری از زردی نوزاد جلوگیری کرد و اصلاً رژیم غذایی خاصی برای جلوگیری از زرد شدن نوزاد وجود دارد؟.. غذای خاصی برای جلوگیری از زردی در بارداری وجود ندارد. بهتر است از یک رژیم غذایی سالم پیروی کنید که شامل سبزیجات، لوبیا، حبوبات، غلات کامل مانند گندم کامل و برنج، میوه‌های تازه و آجیل است. سعی کنید غذاهای سرخ شده و ناسالم را حذف کنید.

تغذیه قبل از بارداری

مراقبت غذایی در بارداری تنها محدود به شروع این دوره نمی‌شود و در اکثر مواقع می‌توان رژیم بارداری را از قبل از شروع بارداری آغاز کرد. این رژیم می‌تواند هم برای تضمین سلامت جنین، حفظ بارداری سالم و بهبود شرایط مادر در این دوره باشد و هم با اهدافی مانند تعیین جنسیت انجام شود. در برخی منابع، خصوصاً تغذیه بارداری در طب سنتی، توصیه‌هایی برای تعیین جنسیت جنین وجود دارد.

اگر هدف افزایش سلامت جنین و مادر باشد، در تغذیه بارداری قبل از شروع این دوره به زنانی که قصد باردار شدن دارند توصیه می‌شود حتماً مصرف فولیک اسید را آغاز کنند. مکمل‌ها و ویتامین‌ها نیز می‌توانند در تغذیه قبل از بارداری جای داشته باشند. در نهایت داشتن یک رژیم غذایی سالم، ترک الکل و سیگار و داشتن یک رژیم مناسب برای کنترل وزن، کنترل قند و چربی و فشار خون قبل از شروع بارداری می‌تواند بخشی از برنامه مراقبت غذایی در بارداری باشد.

با وجودی که تغذیه قبل بارداری برای تعیین جنسیت در اکثر منابع علمی و تحقیقاتی به صورت صد در صد تایید شده نیست، با این حال برخی توصیه‌های غذایی نیز برای تعیین جنسیت قبل از بارداری وجود دارد. در نتیجه می‌توان از دستورالعمل‌های تغذیه قبل از بارداری برای پسردار شدن یا توصیه‌های تغذیه قبل از بارداری برای دختردار شدن بسته به شرایط استفاده کرد.

تغذیه قبل از بارداری برای پسردار شدن

برخی منابع و تحقیقاتی که برای تغذیه قبل از بارداری برای پسردار شدن انجام شده نشان می‌دهد که زنانی که غلات صبحانه، نمک و پتاسیم بیشتری مصرف می‌کنند بیشتر احتمال دارد که نوزاد پسر به دنیا بیاورند. در کل مصرف کالری بیشتر قبل از بارداری ممکن است با تولد نوزاد پسر ارتباط داشته باشد.

تغذیه قبل از بارداری برای دختردار شدن

در حالی که هیچ مدرک قطعی مبنی بر اینکه برخی غذاها شانس دختردار شدن را افزایش می‌دهند وجود ندارد، برخی تحقیقات نشان می‌دهد که مصرف غذاهایی مانند غذاهای دریایی به ویژه ساردین، لوبیا، بادام‌ها، کلم بروکلی، انجیر، انواع توت‌ها، محصولات لبنی مانند شیر، پنیر و ماست، اسفناج، میوه‌های خانواده مرکبات، سیب، تخم کتان، دانه چیا و جو می‌تواند شانس دختردار شدن را افزایش دهد.

ممنوعیات دوران بارداری چیست؟

برای مراقبت غذایی در بارداری علاوه بر تاکید بر مصرف برخی مواد غذایی باید از مصرف یکسری موارد هم پرهیز کرد. یکی از آنها که کاملاً مصرف آن در دوران بارداری ممنوع است و حتی بهتر است قبل از بارداری نیز مصرف آن قطع شده باشد، الکل است. مصرف الکل می‌تواند مشکلات رفتاری یا رشدی زیادی را برای جنین به وجود آورد و یکی از عوامل اصلی ناتوانی ذهنی کودک است.

ماهی‌های حاوی جیوه بالا از دیگر ممنوعیات بارداری هستند. زعفران و عسل هم بهتر است خصوصاً در سه ماهه اول مصرف نشوند و در ادامه نیز مصرف آنها بسیار محدود باشد. مواد فراوری شده، سوسیس و کالباس، داروهای مسکن و ... از دیگر ممنوعیات دوران بارداری است. نوشیدن زیاد الکل در دوران بارداری می‌تواند منجر به مشکلات جدی برای کودک شود، از جمله ناهنجاری و ناتوانی ذهنی.

تغذیه برای چاق شدن جنین در زمان بارداری باید چگونه باشد؟

تغذیه بارداری یعنی دریافت تمام مواد ضروری برای رشد سالم جنین و این بدان معناست که الزاماً زیاد خوردن یا خوردن غذاهای حجیم و سنگین برای وزن گیری نوزاد گزینه مناسبی نیست و توصیه نمی‌شود. با این حال ممکن است بسته به وزن و شرایط جنین و مادر، در دوره‌های مختلف بارداری پزشک رژیم غذایی پرکالری‌تر یا با پروتئین بیشتری را توصیه کند.

تغذیه دیابت بارداری چگونه است؟

یکی از نکات مهم در برنامه مراقبت غذایی در بارداری برای زنان بارداری است که به دیابت مبتلا هستند. دیابت بارداری شرایط را کمی پیچیده‌تر می‌کند. به صورت کلی تغذیه در دوران بارداری در صورت داشتن دیابت باید از نظر چربی و پروتئین متوسط باشد و سطوح کنترل شده ای از کربوهیدرات را از طریق غذاها از جمله میوه‌ها، سبزیجات و کربوهیدرات‌های پیچیده (مانند نان، غلات، ماکارونی و برنج) تامین کند.

آیا مشاوره تغذیه قبل از بارداری ضروری است؟

مشاوره تغذیه قبل از بارداری می‌تواند شانس داشتن یک بارداری بدون مشکل را بیشتر کند و از همه مهم‌تر سلامت جنین در طول بارداری تضمین شده‌تر خواهد بود. از طرفی مشاوره تغذیه قبل از بارداری می‌تواند از بروز حساسیت‌های احتمالی در دوران بارداری یا بروز مشکلات بعدی جلوگیری کند و بخش مهمی از مراقبت غذایی در بارداری است.

می‌توانیم در دوران بارداری رژیم لاغری بگیریم؟

یکی از مشکلات افراد در زمان بارداری، افزایش وزن است. اضافه وزن خصوصاً به دنبال مصرف بیش از حد چربی و پروتئین و عدم تحرک ایجاد می‌شود. در این شرایط شاید به یک برنامه اختصاصی تغذیه در بارداری چاقی نیاز باشد که در آن مصرف مواد قندی، چربی‌ها و حتی در مواردی غلات ممکن است محدود شود و به جای آن مصرف سبزیجات تازه افزایش یابد. اما این به معنی رژیم لاغری گرفتن نیست و زنان باردار به هیچ عنوان اجازه گرفتن رژیم لاغری در این دوره را ندارند.

در صورت نداشتن تغذیه سالم چه اتفاقی برای جنین می‌افتد؟

مراقبت غذایی در بارداری برای سلامت جنین اهمیت بسیار زیادی دارد. زنانی که در دوران بارداری دچار رفتارهای غذایی نا منظم می‌شوند، مانند محدودیت در دریافت کالری، ورزش‌های شدید یا رفتارهای نامناسب در رژیم غذایی، خصوصاً رژیم لاغری گرفتن در بارداری، عواقب خطرناکی برای کودک در حال رشد خود دارند، مانند نقص مادرزادی، نارس بودن، ناهنجاری‌های مادرزادی و حتی مرگ قبل از تولد.

عدم دریافت برخی از مواد مغذی می‌تواند ریسک‌های نقص جنین را افزایش دهد. برای مثال اسید فولیک یکی از آنهاست که در صورت عدم مصرف آن به میزان لازم احتمال نقص در لوله‌های عصبی جنین افزایش می‌یابد. مادرانی که تغذیه سالمی ندارند احتمال این که نوزادشان بعد از تولد نیاز به مراقبت‌های ویژه در بیمارستان داشته باشد را افزایش می‌دهند.

ویار بارداری چیست؟ و چه باید کرد؟

در دوران بارداری شرایط فیزیکی و جسمی زنان تغییرات زیادی می‌کند. خصوصاً تغییرات هورمونی که در بدن زن ایجاد می‌شود ممکن است شدیداً روی میل غذایی او تاثیر بگذارد و شرایطی را به وجود بیاورد که به آن ویار بارداری گفته می‌شود.

عدم اشتها در بارداری یا بر عکس آن پرخوری های کنترل نشده، هوس مصرف برخی غذاهای ناسالم، حساسیت به مصرف برخی غذاها که حتی برخی از آنها ضروری است و ... همگی جزو ویار بارداری است. در بیشتر مواقع زنان باردار با خوردن برخی مواد غذایی استفراغ و حالت تهوع شدید را تجربه می کنند و در موارد شدید ممکن است درد معده یا حساسیت های غذایی نیز ایجاد شود.

در این شرایط باید با پزشک متخصص یا ماما مشورت کرد و شرایط را توضیح داد. اگر ویار بارداری هوس مصرف برخی از غذاها باشد، در صورت بی خطر بودن می‌توان به صورت کنترل شده آن را مصرف کرد. در صورت حساسیت به مصرف برخی از غذاها نیز احتمالا مصرف آنها قطع می‌شود و با نظر پزشک با منبعی دیگر جایگزین خواهد شد. باز هم حتی با وجود ویار، توجه به مراقبت غذایی در بارداری اهمیت دارد و باید مطمئن شد که تمامی مواد ضروری برای مادر و جنین در برنامه غذایی تامین می‌شود.

چه بخوریم تا باردار شویم؟

برای زمانی که قصد باردار شدن دارید، داشتن یک رژیم بارداری مناسب می‌تواند شانس باردار شدن را افزایش دهد. به صورت کلی برای زمانی که قصد بارداری دارید بهتر است مواد غذایی زیر در رژیم تغذیه ای شما قرار داشته باشد:

• لبنیات: زمانی که قصد بارداری دارید مصرف لبنیات مانند شیر، ماست و پنیر مفید است
• پروتئین‌های حیوانی بدون چربی مانند گوشت کم چرب یا مرغ و بوقلمون
• ماهی چرب
• کربوهیدرات‌های پیچیده
• توت‌ها
• اسفناج
• غلات غنی شده
• مرکبات خصوصاً پرتقال

برای افزایش اشتها در بارداری چه بخوریم؟

زنان باردار معمولاً در طول 3 ماه اول اشتهای کمی دارند یا حتی بی اشتهایی را تجربه می‌کنند. این به دلیل تمام تغییراتی است که در این مدت در بدن آنها اتفاق می‌افتد. این بی اشتهایی در سه ماهه اول تاثیری بر رشد کودک ندارد، اما با این حال کمبود اشتها می‌تواند شما را به یک چرخه بد تغذیه بارداری سوق دهد که به موجب آن با کمتر خوردن انرژی کمتری داشته باشید و بیشتر احساس خستگی کنید. در نهایت هم این چرخه به کمتر خوردن و بی اشتها شدن بیشتر در ادامه بارداری منتهی می‌شود.

برای افزایش اشتها در بارداری، از آنجایی که غذا خوردن به میزان کافی مهم است باید سعی کنید غذاهای جذاب را بیشتر در برنامه غذایی خود جای داده و مایعات بیشتری بنوشید. برای افزایش اشتها در بارداری، خصوصاً سه ماهه اول بهتر است تنقلات پر انرژی و پروتئین بالا مانند کره آجیل با نان شیرینی، میوه‌های خشک با آجیل و غلات، یا هوموس با سبزیجات و پیتای غلات کامل را امتحان کنید.