فیکساتور عطر چیست و چرا آن را به عطر اضافه می‌کنند؟

احتمالاً تابه‌حال در فروشگاه‌های عطر دیده‌اید که علاوه بر عطر خالص و غلیظ محلول دیگری را داخل شیشه عطر می‌ریزند. آیا تابه‌حال از خود پرسیده‌اید که چه ترکیباتی را به عطر غلیظ اضافه می‌کنند؟ خاصیت این ترکیبات چیست و علت اضافه کردن آنها چه می‌تواند باشد؟ عطر خالص به دلایلی نمی‌تواند در فضا پخش شود. ترکیبات دیگری مانند فیکساتور یا الکل را به عطر اضافه می‌کنند تا خط بو و قابلیت پخش بو در فضا ایجاد شود. در ادامه مقاله قصد داریم تعریف جامعی را برای فیکساتور ارائه بدهیم. علاوه بر آن می‌خواهیم بگوییم که چرا هنگام خرید عطر محلول‌هایی را با آن ترکیب می‌کنند؟ اگر جزو افرادی هستید که ماندگاری و پخش بوی عطر برایتان اهمیت دارد، پیشنهاد می‌کنیم مطالعه ادامه مطلب را از دست ندهید.

تعریف فیکساتور

شاید تابه‌حال از خود پرسیده باشید که چرا برخی از عطرها ماندگاری و پخش بوی بیشتری نسبت به بقیه دارند؟ علت آن استفاده از فیکساتور یا الکل عطر است. این ترکیبات تا حد زیادی بر کیفیت عطر تأثیر می‌گذارند. از فیکساتور برای افزایش پخش رایحه عطر و ادکلن استفاده می‌شود. لازم است بدانید که مولکول‌های عطر خالص درشت هستند و نمی‌توانند به راحتی در هوا پخش شده یا خط بو و ماندگاری ایجاد کنند. به همین دلیل محلولی برای رقیق کردن به آن اضافه می‌کنند. البته مولکول‌های عطر خالص بسته به نوع رایحه ممکن است اندازه‌های متفاوتی داشته باشند.

به طور مثال عطرهایی که رایحه مرکبات دارند، مولکول‌های ریزتری داشته و عطرهایی با رایحه‌های چرمی از مولکول‌های درشت‌تری تشکیل شده‌اند. با این حال آنها نیز حتماً باید با فیکساتور ترکیب شوند. حتماً می‌دانید که الکل به سرعت تبخیر می‌شود. به همین دلیل آن را با عطرهای غلیظ ترکیب می‌کنند. این کار می‌تواند سرعت واکنش الکل را در برابر تغییرات محیطی مانند حرارت بدن افزایش دهد. در نتیجه این کارها، سرعت تبخیر کلی الکل و عطر افزایش پیدا می‌کند. بدین ترتیب رایحه عطر می‌تواند به سرعت در هوا پخش شود. با توجه به قابلیتی که الکل و فیکساتور دارند هنگام خرید عطر حتماً باید به میزان فیکساتور موجود در آن دقت کنید تا بتوانید عطری با ماندگاری بالا و پخش بوی خوب در اختیار داشته باشید.

میزان استفاده از فیکساتور در عطرهای متفاوت

در رده بندی عطرها، پرفیوم بیشترین میزان عطر خالص را در خودش جای می‌دهد. حدود 20 تا 30 درصد یک پرفیوم، عطر خالص و 70 درصد آن را فیکساتور یا سایر مایعات تشکیل می‌دهند. بعد از آن نوبت به ادوپرفیوم می‌رسد. ادوپرفیوم، فیکساتور بیشتری نسبت به پرفیوم دارد. حدود 15 تا 20 درصد ادوپرفیوم را عطر خالص و حدود 80 درصد آن را فیکساتور و سایر مایعات یا آب تشکیل می‌دهند. ادوتویلت حاوی فیکساتور بیشتری نسبت به ادوپرفیوم است.

حدود 5 تا 15 درصد یک ادوتویلت از عطر خالص تشکیل می‌شود. 85 درصد بقیه فیکساتور است.96 درصد یک ادکلن را فیکساتور و 4 درصد باقیمانده را مولکول‌های غلیظ عطر تشکیل می‌دهند. افرش بیشتر از بقیه فیکساتور دارد و 97 درصد آن را مایعاتی به جز عطر تشکیل می‌دهند! در ارتباط با قیمت عطر نیز می‌توانیم بگوییم که هرچه فیکساتور موجود در آن بیشتر باشد، قیمت آن اقتصادی‌تر است و در مقابل عطرهایی که فیکساتور کمتری دارند گران‌تر هستند.

چرا باید داخل شیشه عطر از فیکساتور استفاده شود؟

ضرورت استفاده از فیکساتور داخل عطر به پخش بوی آن بازمی‌گردد. اگرچه عطر خالص بوی غلیظ‌تری دارد؛ اما به دلیل وزن سنگین مولکول‌ها نمی‌تواند در فضا پخش شود و بدین ترتیب اگر مقداری از عطر خالص روی لباس خود بزنید، هرگز فردی که در کنار شما ایستاده نمی‌تواند بوی آن را احساس کند؛ چرا که مولکول‌های سنگین قابلیت پخش شدن در فضا را نخواهند داشت.

وجود فیکساتور می‌تواند این امکان را برای حتی سنگین‌ترین مولکول‌های عطر نیز فراهم کند. یک ادوپرفیوم در حالت عادی با استفاده از فیکساتور می‌تواند 24 الی 48 ساعت ماندگاری داشته باشد. علاوه بر ماندگاری، پخش بوی آن نیز متعادل خواهد بود.

مزایا و معایب استفاده از فیکساتور در عطر

علاوه بر آنکه اضافه کردن فیکساتور به عطر می‌تواند به پخش بو کمک بسیاری کند، این مایع مزایای دیگری نیز دارد. عطر مانند بسیاری از ترکیبات می‌تواند فاسد شود. برای جلوگیری از فاسد شدن عطر به آن فیکساتور اضافه می‌کنند. در این صورت ماندگاری آن افزایش پیدا خواهد کرد. علاوه بر فاسد شدن، عطر خالص می‌تواند رسوب کند. برای جلوگیری از رسوب باید ترکیب پلی‌سوربات در کنار آن وجود داشته باشد. پلی‌سوربات به اندازه کافی در فیکساتور وجود دارد.

هرچه غلظت عطر خالص بیشتر باشد ماندگاری آن افزایش پیدا می‌کند و در صورت وجود مقدار زیادی از فیکساتور و کاهش درصد عطر خالص، ماندگاری کمتر می‌شود. یک فیکساتور مرغوب حاوی مقدار مشخصی استابلایزر است. استابلایزر سبب افزایش ماندگاری عطر می‌شود. بدین ترتیب مهم است که عطر خریداری شده چه فیکساتوری داشته باشد. فیکساتور در کیفیت‌های متفاوتی تولید می‌شود. یک فیکساتور با کیفیت، ترکیبات متعددی را در خودش جای داده است.

علاوه بر مواردی که ذکر کردیم این محلول‌ها همگی سازگاری بالایی با عطر دارند. یعنی هر عطری با هر رایحه‌ای می‌تواند با فیکساتور ترکیب شود و مشکلی برای عطر پیش نمی‌آید. علاوه بر مزایایی که توضیح دادیم، فیکساتور ممکن است معایبی هم داشته باشد. به طور مثال اگر فیکساتور از نوع مرغوب نباشد عطر خریداری شده بعد از مدتی بوی الکل می‌دهد. در صورتی که فیکساتور بیش از اندازه داخل عطر وجود داشته باشد، نت‌های آن با سرعت بالاتری آزاد می‌شوند و این ممکن است ماندگاری عطر را کاهش دهد!

جایگزین‌های طبیعی فیکساتور

علاوه بر فیکساتور شیمیایی گاهی اوقات مواد طبیعی نیز خاصیت الکل عطر را دارند. از جمله آنها می‌توانیم به برگ بنفشه، کندر، گلپر، چوب صندل و چوب سدر اشاره کنیم. افرادی که خودشان اقدام به تهیه عطر می‌کنند ممکن است فیکساتورهای طبیعی را به کار ببرند. تنها نکته‌ای که باید به آن دقت کنند همخوانی فیکساتور طبیعی با رایحه عطر است. همان‌طور که می‌دانید چوب صندل، برگ بنفشه یا چوب سدر هر کدام رایحه خاصی دارند. اگر در نت‌های عطر خالص، این رایحه‌ها وجود داشته باشد استفاده از آنها در کنار هم بلامانع است.

در غیر این صورت باید از فیکساتورهای شیمیایی برای آن‌ها استفاده شود تا رایحه عطرها همچنان حفظ شود. در این مطلب تعریف جامعی از فیکساتور را به شما ارائه دادیم. حال که فیکساتور و انواع آن را شناختید احتمالاً می‌دانید که وجود آن در عطر چه مزایا و معایبی دارد. در این مطلب توضیح دادیم که علت گران قیمت بودن برخی از عطرها چیست. همچنین گفتیم که اگر خودتان بخواهید عطر دست‌ساز درست کنید به جای فیکساتور چه موادی را می‌توانید به کار ببرید.