چگونه عطر دست‌ساز درست کنیم؟

دوست دارید در مسیر خلق یک عطر قدم بردارید؟ بسیار عالی است! ساخت عطری حرفه‌ای و یا حتی نیمه حرفه‌ای چندان راحت نیست؛ اما نگران نباشید! ما شما را در مسیری قرار می‌دهیم تا این هنر جذاب را بدون دردسر زیاد یاد بگیرید. در این مقاله در مورد همه چیز صحبت خواهیم کرد. از این که عطر دقیقا چیست، منشا آن، برخی از مواد مورد استفاده در عطرسازی و برخی از بهترین دستور العمل‌ها را نیز بررسی خواهیم کرد و در نهایت چند دستور ساخت عطرهای مختلف را خواهیم دید.

مهمترین چیزی که باید در مورد ساخت عطر به خاطر بسپارید این است که صبور باشید. قرار نیست هر ترکیبی در اولین تلاش رایحه شگفت انگیزی بدهد. همچنین، اگر قصد دارید پا را فراتر بگذارید و برای اطرافیان و یا حتی مشتری‌های آینده خود عطر بسازید؛ باید به این نکته توجه کنید که برای ساخت عطر نیاز به یک ذهن باز دارید.

چون همه عطرهای یکسانی را دوست ندارند، بنابراین نمی‌توانید انتظار داشته باشید که همه افراد روایحی را که شما دوست دارید، دوست داشته باشند. و در نهایت، تمرین، تمرین و تمرین است که از شما عطاری حرفه‌ای خواهد ساخت! شما نباید انتظار داشته باشید که فورا در راهی خوب باشید. به خودتان زمان بدهید تا مهارت‌های خود را توسعه داده و امضا خود را پیدا کنید!

عطر چیست؟

قبل از هرچیزی باید بدانید که عطر یک ماده آرایشی است؛ به این معنی که یا در زیباییتغییر ایجاد می‌کند یا رایحه‌ای به پوست می‌بخشد. بنابراین، عطر در همان دسته کرم‌های پوست، لوسیون‌های بدن، آرایش و مجموعه‌ای از دستور العمل‌های زیبایی دیگر قرار می‌گیرد. اما چیزی که معمولا درباره آن صحبت نمی‌شو؛، این است که عطرسازی یک هنر است و تسلط بر آن دشوار است. البته دانش عطرسازی نیست که کار را دشوار می‌کند؛ بلکه پالایش و تنظیم ترکیب عطر شما است که می‌تواند کمی مشکل ساز ‌شود. اما نگران نباشید، اگر در این راه کمی صبور و مشتاق باشید، خیلی زود می‌توانید کلکسیونی از عطرهای دلخواه خود را داشته باشید.

تاریخچه عطرسازی

عطرسازی تاریخچه‌ای غنی و با سابقه دارد. اولین‌ عطرسازها مصریان باستان بودند که از رزین‌ها، مواد و روغن‌های معطر برای ساخت عطرهای خود استفاده می‌کردند. اما از آن عطرها فقط در آیینعبادتی استفاده می‌شد. در واقع، عطرسازی بیشتر یک عمل عرفانی بود که مختص نخبگان و اعضای فرقه‌های مذهبی باستانی بود. عطرسازی زمانی تبدیل به یک صنعت مدرن شد که به دست مردم عادی در جامعه یونان و روم افتاد.

عطرها از دستان «خدایان» خارج شدند و به مردم عادی و روزمره رسیدند. مسیرهای تجاری در سرتاسر جهان، از خاورمیانه، کرینا و هند، مواد جدید و هیجان انگیزی را برای عطرسازان کلاسیک به ارمغان آورد. عطرسازی مدرن، مانند محصولاتی که امروزه از آنها استفاده می‌کنیم؛ ریشه در اواخر دهه 1700 دارد؛ زیرا enfleurage در فرانسه شکوفا شد.Enfleurage فرآیندی است که در آن از چربی های بی بو که در دمای اتاق جامد هستند برای جذب ترکیبات معطر تراوش شده توسط گیاهان استفاده می شود.

با گذشت زمان و با ظهور روش‌های تقطیر مدرن در زمان انقلاب صنعتی، دانش عطرسازی ومهارت‌ بر مواد تشکیل دهنده آنها گسترده‌تر شد. تا قبل از آن هرگز اسانس‌ها اینقدر قوی و مست کننده نبودند. به‌دنبال جهانی شدن و تولید انبوه، قیمت این روغن‌ها پایین آمد و تولید عطر بسیار گسترده‌تر شده است. پیشرفت بیشتر علم و فناوری یک تغییر بزرگ برای صنعت عطرسازی بوده است. توسعه روغن‌های معطر (روغن‌های معطری که در آزمایشگاه تولید می‌شوند) صنعت را با ثبات‌تر کرده؛ حتی عطرسازان طراح به جایگزین کردن اسانس‌های ارزان‌تر و مطمئن‌تر روی آورده‌اند.

چگونه عطر درست کنیم

در این مقاله بهترین دستور العمل های ساخت یک عطر دست‌ساز جمع آوری شده است.ترکیبات اولیه آزمایش شده هستند و امیدواریم شما هم دوستشان داشته باشید. اما اگر نپسندیدید؛ خوب، این فقط یک نتیجه‌گیری و سلیقه شخصی است.در ادامه با ما همراه باشید تا دستورالعمل‌ها را بهتر دریابید.

غلظت عطرها

قبل از اینکه ادامه دهیم، خوب است مروری بر طبقه بندی عطرها داشته باشیم. زمانی که فرانسوی‌ها متوجه ‌شدند عطرسازی مدرن چگونه کار می‌کند، یک سیستم طبقه‌بندی برای اینکه غلظت عطرها چه مقدار باید یا به عبارت ساده‌تر هر عطر چقدر باید قوی باشد، را تنظیم کردند.

پرفیوم (رایحه 20-40٪)

پرفیوم قوی‌ترین عطر در بین همه عطرها است و بهترین ماندگاری را دارد؛ یعنی حدودا 6 الی 8 ساعت. غلظت بالا پرفیوم‌ها سبب گرانی آنها شده است. کسانی که پوست حساس دارند استعمال پرفیوم برای آن‌ها مناسب تر است چرا که از الکل کمتری نسبت به بقیه عطرها در ترکیبات آن استفاده شده و پوست را کم‌تر خشک می‌کند.

ادوپرفیوم (15-20 درصد رایحه)

بعد از پرفیوم، ادوپرفیوم بیشترین غلظت را دارد که معمولا بین 15% تا 20% است و ماندگاری آن 4 ساعت طول می‌کشد. به خاطر وجود الکل بیشتر نسبت به پرفیوم قیمت ارزان‌تری دارند و یکی از رایج‌ترین نوع عطرها هستند که برای استعمال روزانه مناسب می‌باشد.

ادوتویلت (رایحه 5-15٪)

ادوتویلت‌ها پایه اصلی و پرفروش صنعت عطر هستند که ارزان‌تر از ادوپرفیوم‌ها و محبوب‌ترین نوع عطرها هستند. به هر فروشگاه بزرگی بروید و به طور تصادفی عطری را انتخاب کنید، احتمالا آن عطر یک ادوتویلت است. تعادل عالی بین بوی قوی و نه خیلی سنگین و بهایی که می‌پردازید. ادوتویلت به طور معمول 2 ساعت ماندگاری دارند.

ادکلن (2-5% رایحه)

ادکلن‌ها به طور معمول بین 2% تا 4% غلظت دارند و حاوی مقدار زیادی الکل می‌باشند. آن ها نسبت عطرهای دیگر قیمت پایین تری دارند و ماندگاری آن‌ها نیز نهایت 2 ساعت طول خواهد کشید. به همین دلیل ادوکلن‌ها در شیشه‌های بزرگتر ارائه می‌شوند تا در هر استفاده میزان بیشتری نسبت به بقیه عطرها اسپری کنید.

نت‌های سه‌گانه هرم بویایی عطرها

در قرن 19، مردی فرانسوی به نام Piesse تصمیم گرفت که رایحه‌ها را در مقیاس‌هایی (مشابه نت‌های موسیقی) ارجاع دهد؛ در نتیجه کل موضوع کاملا پیچیده و تخصصی شد. خوشبختانه سیستم امروزی بسیار ساده‌تر شده و روایح عطر فقط به سه گروه تقسیم می‌شوند. نت‌های بالایی، میانی و پایینی، که یک عطر متعادل باید ترکیبی از هر سه باشد.

نت‌‎های ابتدایی:

بویی سبک و تازه دارند، و اواین روایحی هستند که در یک عطر احساس می‌کنید. نت‌های ابتدایی اغلب بسیار فرار و زود گذر هستند. انیسون، ترنج، اکالیپتوس، گریپ فروت، لیمو، لیموترش، ماندارین، نعناع، نعناع فلفلی، پرتقال شیرین، پتی گرین نمونه‌هایی پرطرفدار از نت‌های اولیه می‌باشند.

نت‌های میانی:

بدنه اصلی و قلب عطر را تشکیل می‌دهد؛ به همین دلیل رایحه‌ای ماندگار دارند که بعد از نت بالایی قابل توجه می‌شود. زنبق، فلفل سیاه، هل، بابونه، سرو، مریم گلی، گل شمعدانی، اسطوخودوس، بادرنجبویه، نرولی، پالماروسا، کاج، گل رز، رزماری نمونه‌هایی پرطرفدار از نت‌های میانی می‌باشند.

نت‌های پایه:

غنی و سنگین هستند و آخرین روایحی هستند که در یک عطر تشخیص داده می‌شوند. این نت‌های پایه طولانی‌ترین ماندگاری را دارند و به عنوان تثبیت کننده نت‌های بالا و میانی عمل می‌کنند. در واقع به آن‌ها کمک می‌کنند تا رایحه خود را برای مدت طولانی‌تری حفظ کنند. از محبوب‌ترین نت‌های پایانی می‌توان به بنزیون، دانه هویج، چوب سدر، کندر، یاس، مر، نعناع هندی، چوب صندل، وانیل، بنفشه، یلانگ یلانگ و خس خس اشاره کرد.

دستور العمل ساخت عطر مبتنی بر روغن و الکل

عطرهای مدرن، مانند بسیاری از عطرهایی که ما روزانه استفاده می‌کنیم، بیشتر با الکل ساخته می‌شوند. شاید بپرسید چرا الکل؟ الکل به دلایل زیادی یکی از بهترین حامل‌ها برای عطر است. الکل مستعد رشد میکروبی نیست و این مضرات میکروسکوپی نمی‌توانند در چنین محیطی زنده بمانند. به هر حال، اشکال خالص الکل برای ضدعفونی کردن دست‌ها و حتی زخم‌های ما استفاده می‌شود تا عفونی نشوند. سرعت تبخیر الکل بالا است و به همین دلیل آنچه را که "حضور" یک عطر می‌نامند را افزایش می‌دهد.

زیرا الکل هنگام تبخیر شدن، بسیاری از مولکول‌های عطر را با خود می‌برد و باعث می‌شود عطر شما به‌راحتی به مشام اطرافیان‌تان برسد. اما قبل از اینکه از الکل به عنوان حامل در عطرها استفاده شود، از روغن استفاده می‌شد. در واقع، زمانی که عطرسازی به دست مردم عادی یونان و روم رسید، احتمالا اولین عطرهای بر پایه روغن بودند. امروزه برخی عطرهای روغنی را به الکل ترجیح می‌دهند. زیرا برخی از افراد با پوست بسیار حساس نمی‌توانند طبیعت خشک کننده الکل را تحمل کنند؛ الکل رطوبت پوست را از بین می‌برد.

اما برای بعضی دیگر، عطرهای با پایه روغن نسبت به عطرهای مبتنی بر الکل صمیمی‌تر و ماندگارتر هستند. زیرا روغن‌ها به سرعت الکل تبخیر نمی‌شوند و روی پوست باقی می‌مانند. همچنین به همین دلیل عطرهای روغنی حضوری بسیار ملایم و کم صدا دارند. برای تشخیص آن باید بسیار نزدیکتر باشید، که در شرایط خاص می‌تواند تجربه‌ای خاص و صمیمی باشد.

اسانس‌ها در مقابل روغن‌های معطر

استفاده از اسانس بهتر است یا روغن‌های ضروری؟ این موضوع اخیرا به بحث تبدیل شده است. دو گروه در مورد این موضوع وجود دارد و هر دو بسیار پر سر و صدا و داغ هستند. اکثر کسانی که از اسانس استفاده می‌کنند معتقدند که رایحه اسانس‌ها «واقعی‌تر» است؛ این به این دلیل است که اسانس‌ها با مواد طبیعی ساخته می‌شوند. در حقیقت نیز همینطور است و اسانس‎ها بوی بهتری دارند.

اسانس‌ها همچنین دارای خواص معطر درمانی بیشتری هستند. به عنوان مثال، رایحه اسانس اسطوخودوس می‌تواند برای ذهن تسکین دهنده و آرام بخش باشد. اما اگر روغن‌های معطر انتخاب شماست، بهتر است که از آنها استفاده نکنید. این روغن‌ها به طور خاص برای عطرسازی سنتز شده‌اند و تمام هدف روغن‌های معطر این است که تولید را ارزان‌تر کنند. استفاده از آنها برای تولید انبوه منطقی به‌نظر می‌آید اما برای مصرف شخصی و خانگی خیر.

دستور تهیه عطر گل‌دار

مواد مورد نیاز

• 1 و 1/2 فنجان گل خرد شده • کاسه سایز متوسط با درب • 2 فنجان آب مقطر • پارچه پنیر • یک قابلمه کوچک • بطری شیشه‌ای کوچک، شسته و استریل شده با درب محفظه هوا

کار را با شستن ملایم گلبرگ‌ها شروع کنید و هرگونه آلودگی را با آب پاک کنید. گل‌ها را یک شب در یک کاسه با پارچه پنیر خیس کنید و روی آن را با درب بپوشانید. کیسه گل‌ها را روی یک قابلمه فشار دهید، آب معطر گل را استخراج کنید و روی حرارت ملایم بجوشانید تا حدود یک قاشق چایخوری از مایع باقی بماند. آب سرد را اضافه کنید و آن را به بطری منتقل کنید. بگذارید یک شب بماند تا خودش را بگیرد!

دستور تهیه عطر مرکبات

مواد مورد نیاز

• 1 قاشق غذاخوری روغن جوجوبا • 30 قطره اسانس (گریپ فروت، پرتقال شیرین، نعناع هندی، بابونه یا اسطوخودوس) • 2 قاشق غذاخوری الکل خالص • 1 قاشق غذاخوری آب مقطر • ظرف شیشه‌ای تیره • ظرف شیشه‌ای کوچک • بطری عطر شیشه‌ای

روغن جوجوبا را درون ظرف شیشه‌ای ریخته و سپس الکل را اضافه کنید. برای روغن‌های ضروری، این ترتیب را دنبال کنید؛ برای نت پایه 10 قطره گریپ فروت، برای نت میانی 10 قطره پرتقال شیرین و سپس 5 قطره نعناع و برای نت اولیه 5 قطره مخلوط بابونه و اسطوخودوس یا فقط اسطوخودوس را اضافه کنید. با قطره چکان آب مقطر را اضافه کرده و این مواد را خوب با هم مخلوط و سپس به ظرف شیشه‌ای منتقل کنید. به دلخواهتان اجازه دهید 48 ساعت یا بیشتر بماند؛ پس از رسیدن به رایحه مورد نظر، آن را به شیشه عطر منتقل کنید.

دستور تهیه عطر وانیلی طبیعی

مواد مورد نیاز • 1 عدد لوبیا وانیل • 3 تا 4 قاشق غذاخوری روغن آفتابگردان ارگانیک • 40 قطره اسانس ترنج • اسانس چوب سدر و انیسون • ظروف شیشه‌ای

کار را با برش دادن یک دانه وانیل شروع کنید، دانه‌ها را از غلاف جدا کنید و به قطعات کوچک برش بزنید. این قطعات را در یک بطری شیشه‌ای قرار دهید و روغن آفتابگردان ارگانیک را اضافه کنید. درب بطری را محکم ببندید و اجازه دهید به مدت دو هفته در مکانی خنک و تاریک به حال خود باقی بماند (بطری را هر 3 تا 4 روز یک بار به آرامی تکان دهید).

پس از دو هفته، اسانس ترنج، چوب سدر و انیسون را به یک بطری اسپری شیشه‌ای اضافه کنید. با استفاده از قطره چکان روغن تزریق شده وانیل را بدون اینکه دانه‌ها خارج شوند، برداشته و به بطری اسپری شیشه‌ای خود اضافه کنید و در آخر، مخلوط‌ها را به آرامی با هم تکان دهید.

دستور تهیه عطر تابستانی

مواد مورد نیاز

• 13 قطره اسانس نعناع • 13 قطره روغن رزماری • 5 قطره اسانس لیمو • 5 قطره اسانس مریم گلی • الکل خالص 3 قاشق غذاخوری • 2 فنجان آب مقطر

تمام اسانس‌های خود را در یک بطری شیشه‌ای که حاوی الکل خالص است، مخلوط کنید. بطری را به آرامی تکان دهید و بگذارید حدود دو روز بماند. سپس آب مقطر را اضافه کنید و به آرامی هم بزنید تا کاملا پخش شود. عطر خود را به مدت 2 تا 3 هفته در مکانی تاریک و خنک بگذارید. پس از گذشت زمان تعیین شده، هر نوع رسوبی را با استفاده از فیلتر جدا کرده و عطر را در یک بطری اسپری شیشه‌ای زیبا نگهداری کنید.

دستور تهیه عطر میوه‌ای

مواد مورد نیاز

• یک بطری رولی 5 میلی‌لیتری • 3 قطره اسانس ماندارین • 2 قطره اسانس پرتقال شیرین • 3 قطره اسانس نرولی • 2 قطره اسانس اطلس چوب سدر • 1 قاشق چایخوری روغن حامل مایع (روغن هسته انگور یا روغن نارگیل تکه تکه شده)

ساخت عطر خوشمزه خود را با ریختن روغن‌های ضروری در یک بطری شروع کنید و به آرامی بچرخانید تا مخلوط شوند. روغن حامل خود را اضافه کرده و مخلوط را به یک بطری غلتکی منتقل کنید. درب را گذاشته و بین دستانتان بچرخانید تا به‌خوبی با هم مخلوط شوند. عطر شما برای استفاده روی مچ دست و پشت گوش آماده است. برخلاف اسپری‌های دئودورانت، عطرهای رولی لباس‌های شما را لکه نمی‌کنند.

دستور تهیه عطر بهاری اسطوخودوس و وانیل

مواد مورد نیاز

• 1/2 فنجان الکل خالص • 1 فنجان گل اسطوخودوس خشک • 2 عدد لوبیا وانیل • 2 قاشق غذاخوری گلیسیرین گیاهی • 15 قطره اسانس اسطوخودوس • 10 قطره عصاره وانیل • یک ظرف شیشه‌ای • بطری اسپری

ابتدا دانه‌های وانیل را با استفاده از چاقو برش دهید. لوبیا وانیل و گل‌های اسطوخودوس را در یک ظرف شیشه‌ای بریزید. الکل خود را داخل ظرف ریخته و درب آن را محکم ببندید. بگذارید این مخلوط به مدت هفت روز دم بکشد. سپس لوبیا و گل‌ها را از اسانس به‌دست آمده جدا کنید و دور بریزید. گلیسیرین، اسانس اسطوخودوس و عصاره وانیل را به مایع به‌دست آمده اضافه کنید و هم بزنید. اجازه دهید عطر به مدت چهار تا شش هفته کهنه شود. بعد از این مدت، عطر را از رسوبات صاف کرده و به یک بطری اسپری منتقل کنید.

نکات مهم برای ساخت و نگهداری عطر خانگی

برای بوی خوب نیازی نیست مقدار زیادی پول خرج کنید. اکنون که مجموعه‌ای از دستور العمل‌های عطر هیجان‌انگیز برای امتحان کردن دارید، در اینجا چند نکته وجود دارد که باید هنگام ساخت و ذخیره عطر خود در نظر داشته باشید.

1- یک محل کاری مناسب راه‌اندازی کنید، مانند یک میز کار کوچک. لازم نیست فضای خاص و بزرگی باشد، اما مهم است که در حد و اندازه یک قفسه و یک میز که جدول اندازه‌گیری، داده‌ها و تجربیات را در آنها سامان‌دهی کنید، داشته باشید. 2- حتما قبل از شروع پروژه خود، بطری‌های شیشه‌ای مخصوص با درب‌های ضد هوا و دستگاه‌های اسپری بخرید.

3- همیشه از الکل خالص برای عطرهای خود استفاده کنید. زیرا هر چه درصد الکل بیشتر باشد، نتیجه بهتری خواهد داشت.

4- به‌خاطر داشته باشید که هنگام ساخت عطر فقط از ظروف و بطری‌های شیشه‌ای استفاده کنید، زیرا روغن‌های ضروری پلاستیک را تجزیه می‌کنند که به نوبه خود می تواند باعث از بین رفتن روغن بشود.

5- اثربخشی عطر شما کاملا به نسبت روغن‌های ضروری، الکل و آب در ترکیب‌تان بستگی دارد. بنابراین قبل از افزودن هر چیزی آن را به خوبی اندازه‌گیری کنید، زیرا کمی خطا، تمام رایحه، ماندگاری و... عطر شما را تغییر می‌دهد.

6- عطر خوب مانند شراب خوب است! باید به حال خود رها شود تا بالغ شده و به‌خوبی به عمل بیاید.

ساختن عطر دلخواه کار بسیار جذاب و شگفت انگیز خواهد بود. شما می‌توانید با خلاقیت خود رایحه‌ای منحصربه‌فرد را به دست آورید که بر اساس نیاز و علاقه شما ساخته شده است. علاوه بر این، از استفاده مواد شیمیایی و مواد مضری که ممکن است باعث آلرژی شوند نیز اجتناب کرده‌اید. این روش‌ها و دستور العمل‌های ذکر شده به شما کمک می‌کند عطری منحصربه فرد و مناسب شخصیت خود را داشته باشید.