تاریخچه تولید و استفاده از عطر و ادکلن در دنیا!

همان طور که شاید شما هم بدانید، عطر و ادکلن در دنیا، از قرن‌ها پیش تا به امروز اهمیت بسیار زیادی داشته است و استفاده از آن قدمتی طولانی دارد. استفاده از عطر و ادکلن در تاریخ آن قدر سابقه دارد، که حتی آن دسته از مردمی که در قرن‌های قبل اهمیت زیادی به پاکیزگی و تمیزی خود نمی‌دادند، از پیدایش و ساخت عطر و ادکلن ها استقبال کردند و در نتیجه استفاده از عطرها در زندگی عموم مردم رواج پیدا کرد.

جالب است بدانید، که قدیمی‌ترین عطر و ادکلن‌های تاریخ، از سوزاندن چوب‌هایی که دارای رایحه‌ای خوش بودند به وجود آمد. در آن دوران همچنین برای از بین بردن بیماری‌ها از داروهای گیاهی استفاده می‌کردند و زمانی که در بین این گیاهان دارویی، مواد معطری کشف می‌شد، از آن به عنوان عطر و خوشبو کننده نیز استفاده می‌کردند. با این تفاسیر می‌توان گفت، که در طول تاریخ، داروهای گیاهی و عطرها، ریشه‌های مشترکی دارند.

در ادامه این مقاله، قصد داریم درباره تاریخچه به وجود آمدن عطر و ادکلن در نقاط مختلف جهان توضیح دهیم. اگر به تاریخچه عطر و ادکلن و ماجراهای تاریخی علاقمند باشید، ادامه این مقاله نگاه شما را درباره خیلی از موارد مربوط به عطر و ادکلن و تاریخ عوض خواهد کرد. پس برای آگاهی یافتن از موضوعات جالب مربوط به تاریخچه شکل‌گیری عطر و ادکلن در نقاط مختلف دنیا، همراه ما باشید.

آغاز صنعت عطرسازی در جهان چگونه بود؟

انسان ها همیشه دوست داشتند تا با حواس پنجگانه دیگران به بهترین شکل ممکنه درک شوند. علاقه به چهره زیبا با آرایش و لباس پوشیدن برای جلب توجه حس بینایی، علاقه به صداسازی جذاب برای جلب حس شنوایی و البته استفاده از خوشبو کننده ها برای تحریک حس بویایی همیشه مورد توجه دیگران بوده است. چون همانطور که می دانید زیبایی تنها محدود به ظاهر بصری انسان ها نیست و خوشبویی یکی از جذابیت های هر آدمی است. پس طبیعی است که تاریخچه عطر و اودکلن وسعتی به اندازه تاریخ زندگی انسان ها داشته باشد.

زمانی گل ها و گیاهان معطر و چوب های خوش بو اولین عطر جهان را می ساختند و حالا بزرگترین کارخانه ها و آزمایشگاه ها در سرتاسر جهان به دنبال پیدا کردن ترکیبی تازه برای بازیابی لذت حس بویایی هستند. همانطور که حتی هنوز عده بسیاری برای خوشبو کردن منازل خود از گل های طبیعی در گلدان و یا باغچه استفاده می کنند انسان ها نیز علاقه خود را به بوی خوش از همینجا آغاز کردند و سپس با سوزاندن گیاهان معطر و چوب های خوش بو گامی دیگر به جلو برداشتند و بعد بوی خوش را در میان حیوانات جست و جو کردند. ولی آنچه برای ما مطرح است پیدا کردن نخستین تاریخ پیدایش صنعت عطرسازی است. جایی که انسان به نگهداری بوهای خوش و خرید و فروش آن فکر کرد.

در زمان‌های گذشته، که عطر و مواد معطر خوشبو تازه کشف شده بود، عده‌ای با خود فکر کردند، که چه می‌شد اگر می‌توانستند روشی پیدا کنند، که رایحه این مواد خوشبو را نگه دارند. اینگونه شد، که به سراغ تولید عطر از این مواد طبیعی و خوشبو رفتند. برخی از مردم، کم کم با استفاده از دانش دانشمندان آن زمان، یاد گرفتند که چگونه عصاره یا روغن مواد طبیعی را استخراج کنند و با زدن مایع معطر به دست آمده بر روی پوست خود، رایحه خوشی را همیشه همراه‌شان داشته باشند.

به این ترتیب، کسانی که در این کار تخصص بیشتری پیدا کردند، تبدیل به تولیدکنندگان عطر و ادکلن شدند. آن‌ها برای ساخت مواد معطری که تبدیل به عطرهای طبیعی می‌شدند، از گل‌ها، گیاهان، ادویه جات، بادام، گشنیز، عنبر سائل که از معده وال استخراج می‌شود و رایحه‌ای شیرین و خاکی دارد و مشک آهوی نر استفاده می‌کردند.

در واقع یکی از دلایل نابودی و کم شدن نسل آهوها، همین شکار بی‌رویه پیشینیان برای دریافت مشک بود. با این حال بعدتر، در قرن نوزدهم میلادی، عطرسازها با تقلید از رایحه‌های طبیعی توانستند، تعداد کمی رایحه‌ مصنوعی را برای تولید عطر و ادکلن‌ های متنوع تهیه کنند. پس از آن و در قرن بیستم، عطرسازان موفق به تولید أنواع بیشتری از رایحه‌های مصنوعی شوند. با همه این تفاسیر، می‌توان فهمید، که عطر و ادکلن ها و تولید و تهیه أنواع رایحه‌ها، تا چه اندازه در گذشته اهمیت داشته است.

تاریخچه عطر در مصر

در تاریخ، اولین بار مردم ساکن در منطقه مصر از عطرها استفاده کردند. مصریان از گل یاس، صمغ، درخت کندر، سوسن سفید و عسل در ساخت عطرهای‌شان بسیار استفاده می کردند. مصریان طوری در مراسم مذهبی‌شان از عطرها استفاده می‌کردند و طوری به استفاده از عطرها اعتقاد داشتند، که هیچ مردم دیگری در تاریخ به گرد پای آن‌ها نمی‌رسد.مصریان اعتقاد داشتند که سوزاندن ادویه جات و مواد خوشبو خدایان‌شان را خشنود می‌کند. جالب است بدانید، که مصریان از عطر برای رفع بوی بد قربانی‌های‌شان نیز استفاده می‌کردند. حتی در مراسم‌های مومیایی کردن نیز، عطرها مورد استفاده مصریان قرار می‌گرفت.

جالب است بدانید، که مصریان طبقه اشراف، فرعون‌ها و روحانیون را پس از مردن در اتاق معطر دفن می‌کردند. علاوه بر این‌ها، اهمیت استفاده از عطر و مواد خوشبو در مصر به گونه‌ای بود که زنان مصری از کرم‌ها و روغن‌های معطر به عنوان لوازم ارایشی و پیرایشی استفاده می‌کردند و با این کار، سعی داشتند که مورد توجه دیگران قرار بگیرند.

تاریخچه عطر در روم باستان

همان طور که گفتیم، کشف عطرابتدا در مصر صورت گرفت. پس از مصر، استفاده از عطر به روم و ایران منتقل شد و در این کشورها رواج پیدا کرد. یونانی‌ها اولین کسانی بودند، که عطرهای مایع را تولید کردند، در واقع این عطرهای مایع از ترکیب پودرهای خوشبو باروغن‌های مخصوص تهیه می‌شد اولین شیمی دان ثبت شده در دنیا زنی با نام تاپوتی است. او یک عطرساز بود، که براساس لوحه‌های خط میخی در هزاره دوم میلادی زندگی می‌کرده است. این خانم گل‌ها، روغن‌ها و مواد معطر دیگر را چندین بار متوالی تقطیر و صاف می‌کرده است، تا بتواند عطر مورد نظر خود را تولید کند.

در آن زمان، در عطرهای مایع از الکل استفاده نمی‌کردند، اما بعدها درقرن یازدهم میلادی، مسلمانان ایرانی از جمله ابن سینا روشی را به نام روش تقطیر با بخار آب ابداع کردند. با کشف الکل توسط زکریای رازی، به ترکیب عطرها نیز مقداری الکل اضافه شد، که پیشرفت بزرگی درتاریخچه عطر و ادکلن به حساب آمد.

تا به امروز در همه دنیا، از الکل به طور جدی در صنعت عطرسازی و ساختار عطرها استفاده می‌شود، موضوع عطر برای یونانی‌ها مانند طلا باارزش بود،به طوری که یونانی‌ها هزینه‌های زیادی را برای واردات مواد معطر صرف می‌کردند. تا جایی که، فردی به نام سولون، در قرن ششم میلادی، استفاده از عطر را در این کشور ممنوع کرد، اما باز هم تاثیر چندانی در سبک زندگی مردم نگذاشت. آن زمان در روم عطر فروشی های زیاد وجود داشت.

در این خصوص رومیان به عنوان اولین تمدن انسانی از عطر استفاده می‌کردند و بعداتر از گلاب نیز برای شستشوی بدنشان در حمام استفاده می‌کردند. در آن زمان علاوه بر حمام کردن در مواردی مانند ضد عفونی کردن محیطی توسط افراد خدماتی، خوشبو کننده دهان برای انسان‌ها و در نوشیدنی‌های مختلف از این مواد معطر استفاده می‌شد. در ادامه به تاریخچه عطر در فرانسه می‌رسیم.

تاریخچه عطر در فرانسه

در قرن‌های پیش که در فرانسه هنوز استفاده از عطر رایج نبود، کاترین دمیسی با ازدواج پادشاه هنریم.موجب رواج عطر شد ، به طوری که او عطر ساز خود را از ایتالیا به فرانسه برد،کارگاه عطرسازاتالیایی که به اتاق ملکه متصل بود ، باین وجود امکان ربودن فرمولاسیون این عطرساز وجود نداشت. کم کم در زمان پادشاهی هنری دوم، صنعت عطر در فرانسه رواج یافت.

هرچند در قرون وسطی مردم به پاکیزگی و نظافت خود زیاد اهمیت نمی‌دادند، اما باز هم عطرها فقط در منزل خانواده‌های اشرافی استفاده می‌شد. آن زمان که بیماری‌های مختلفی وجود داشت، پزشک هنری دوم برای مقابله با بیماری‌ها دستور داد تا تمام حمام‌های عمومی را ببندند و از عطر به جای آب در حمام برای شستشو استفاده کنند تا با ضدعفونی کردن از شیوع بیماری پیشگیری کنند.

در نتیجه با مرور زمان، ازعطرها هم در حمام و هم درتوالت‌ها استفاده می‌شد، با این وجود می‌توان گفت که این عادت برای استفاده زیاد از عطر در فرانسه هنوز هم وجود دارد، در نتیجه فرانسه به یکی ا ز پرمصرف‌ترین کشورهای دنیا در مصرف عطرو ادکلن تبدیل شده است. از آنجایی که در تاریخ عطر و ادکلن، فرانسه یکی از پرمصرف‌ترین کشورهای دنیا بوده، به همین دلیل نیز به یکی از بزرگ‌ترین تولید کنندگان عطر و ادکلن در جهان تبدیل شده است.

بنابراین در اواخر قرن 18 با اختراع ادکلن، انقلابی عظیمی در تاریخچه عطرها به وجود آمد، عطر و ادکلن‌ها ابتدا از ترکیب لیمو، نارنج و گیاه رزماری بودند. بعدها عصاره‌های معطر، با روش‌های گوناگونی استخراج و تقطیر می‌شدند، در نتیجه مواد معطر در زندگی بشر توسعه بیشتری پیدا کردند.در قرن هجده میلادی، بطری عطرهای مایع هم به اندازه خود عطرها اهمیت داشت، به طوری که بطری‌های عطر ابتدا به شکل گلابی بود و بعدها از شیشه عطر نسبت به خود عطر اهمیت بیشتری پیدا کرد، تا آنجا که برای تهیه بطری عطر شخصی ملکه ویکتوریا، از تاج طلای او الهام گرفته شده است. با این حال هنوز هم شاهد اهمیت شیشه عطر در دنیا امروزی هستیم.

اولین عطرهای مدرن شناخته شده در دنیای عطر و ادکلن

عطر ماده‌‌ای خوشبو است، که برای خوشبوسازی بدن، محیط یا محصولات مختلف استفاده می‌شود. عطرها از مواد صنعتی یا طبیعی، ترکیب و ساخته شده‌اند. مواد اولیه معطر سازنده‌ عطر از طریق استخراج از منابع گیاهی، حیوانی یا از روش‌های تولید مصنوعی و مواد شیمیایی تهیه می‌شوند. باستان شناسان در متن‌ها و حفاری‌های باستان‌شناسی کشف کرده‌اند، که عطرها در بعضی از تمدن‌های اولیه انسانی وجود داشته‌اند. عطرسازی مدرن از اواخر قرن نوزدهم میلادی و دقیقا همزمان با امکان پذیر شدن تولید مواد مصنوعی معطری همچون وانیلین و کومارین به صورت تجاری آغاز شد.

اولین عطر مدرن از مواد معطر مخلوط شده در محلول الکل، توسط فرمان ملکه الیزابت مجارستان ساخته شد و خیلی زود شهرت زیادی در سراسر اروپا پیدا کرد. ملکه الیزابت مجارستان این عطر را بر روی پوست خود می‌مالید و حتی آن را می‌نوشید و بر این باور بود، که این عطر می‌تواند او را برای همیشه جوان نگه دارد، البته او در 75 سالگی درگذشت، که برای زمان خود عمری بسیار طولانی محسوب می‌شد.

پس از آن در قرن نوزدهم، کمپانی گرس Grasse اولین برندی بود که در سال 1832 از تقطیر حلال برای رقیق کردن مواد معطر استفاده کرد. این اتفاق تحولی بزرگ در صنعت عطر پدید آورد و به ساخت عطرهایی پایدار و متنوع منجر شد. این کشف در کنار کشف روش تولید عطر از مواد مصنوعی که در نیمه قرن بیستم رخ داد صنعت مد امروزی را شکل دادند و به تولید عطر مدرن منجر شدند. چندین قرن طول کشید تا بشر توانست روشی صنعتی را برای استخراج و تولید عطر ابداع کند. این دوره را آغاز عصر مدرن و صنعتی عطر می‌شناسیم، در قرن بیستم این صنعت شکوفا شد و در قرن بیست و یکم نیز به توسعه و شکوفایی خود ادامه داد.

از قرن نوزدهم خانه‌های عطرسازی به وجود آمدند و چند خاندان معتبر که اکثرا فرانسوی بودند، به نام‌های شناخته شده صنعت تولید عطر و ادکلن تبدیل شدند. خانه‌های عطرسازی همچون بورژوا (Borjois)، مولینارد (Molinard) و گرلن (Guerlain) از اولین برندهایی بودند که در این حوزه شکل گرفتند.در میان این برندها، گرلن دارای قدمت و تاریخچه بلند و بالاتری است. این برند توسط شخصی به نام پی‌یر فرانسوا پاسکال گرلن تاسیس شد. او که در انگلستان در رشته پزشکی و شیمی تحصیل کرده بود، امیدوار بود که بتواند عطرساز شود، اما هیچ فروشگاهی عطرهای او را برای فروش نپذیرفت.

خوشبختانه عموی ثروتمند گرلن در سال 1828 به او اجازه داد که با سرمایه او یک مغازه کوچک تاسیس کند. گرلن به دلیل کیفیت بالای عطرهایش مشتریان زیادی پیدا کرد و کارش به سرعت رونق گرفت. در آن زمان گرلن حتی براساس سلیقه مشتریانش برای آن‌ها عطرهای اختصاصی نیز تولید می‌کرد. در دنیای امروز برندهای معروف و پر سابقه زیادی برای ما باقی مانده‌اند، که همگی یادگار دوران دور عطر و ادکلن ‌سازی هستند. اگر امروزه، ما می‌توانیم، خیلی شیک و راحت یک شیشه عطر را به صورت بسته بندی شده و آماده با رایحه‌ای که دوست داریم، خریداری و مصرف کنیم، فقط به خاطر تلاشی است، که برندهای قدیمی دنیا برای توسعه و پیشرفت طراحی و تولید عطر و ادکلن های زنانه و مردانه داشته‌اند و تا همیشه، باید از آن‌ها سپاسگزار باشیم.