انواع حساسیت به بوی عطر چیست و چرا از بوی عطر سردرد می‌ شویم؟

بینی عضوی از بدن با وجود هزاران گیرنده بویایی است که در تشخیص روایح مختلف به ما کمک می‌کند. این گیرنده‌ها ارتباط مستقیمی با جریان خون و سیستم عصبی بدن داشته و می‌توانند عناصر شیمیایی عطر را مانند یک بزرگراه به سمت مغز هدایت کنند تا ما به درک مشخصی از رایحه آن‌ها برسیم. این ارتباط قدرتمند با مغز برای بقای ما خیلی مهم است.

برخی بوها (به عنوان مثال بوی دود آتش یا سایر بوهای سمی) می‌توانند یک هشدار یا علامت فوری را در مغز ما ایجاد کنند تا ما سریعا خود را از خطر دور کنیم؛ اما در مقابل بعضی مواقع هم می‌توانند باعث بروز واکنش‌های منفی مثل آلرژی و سردرد در بدن ما شوند. اگر شما هم از سردردهای شدید ناشی از عطر و ادکلن عذاب می‌کشید ، قطعاً تنها نیستید.

این بازخورد منفی به دو عامل طبیعی و ریشه‌ای در بدن ؛ شامل میگرن و سینوزیت باز می‌گردد. خوشبختانه سردرد‌های سینوزینی، با استفاده از سرم فیزیولوژی و شستشوی مجاری تنفس از راه بینی، یا از طریق شستشو با محلول آب ولرم و نمک قابل درمان است اما؛ مسئله سردرد میگرنی به عوامل ریشه‌ای‌تری بستگی دارد و به تبع از آن راه پیشگیری و درمان آن هم متفاوت‌تر است.

انواع حساسیت به عطرهای مختلف را می‌توان واکنش معکوس بدن به برخی از مواد شیمیایی موجود در انواع مواد معطر تعریف کرد. در برخی از افراد، داشتن آلرژی به عطر و ادکلن می‌تواند بسیار خطرناک باشد و منجر به بستری شدن افراد شود. به همین دلیل آگاهی از انواع آلرژی‌های مربوط به عطر و راهکار درمان حساسیت به بوی عطرمی‌تواند برای تمامی افرادی که از این محصولات خوشبو استفاده می‌کنند، بسیار مفید و کاربردی باشد.

اگر شمااز آن دسته افرادی هستید، که دوست دارید به مقدار زیادی از عطرها استفاده کنید؛ درمان حساسیت به بوی عطر و ادکلن، شناخت علائم و نشانه‌های آلرژی نسبت به تمامی مواد شیمیایی موجود در عطرها و ادکلن‌های مختلف امری ضروری و حیاتی برایتان به شمار می‌رود. با شناخت علائم و نشانه‌های حساسیت می‌توان از بروز مشکلات و عوارض جدی پیشگیری کرد.

حساسیت به عطر و ادکلن را چگونه تشخیص دهیم؟

اگر فردی در اثر استشمام عطر و ادکلن یا سایر موادی که رایحه‌ای تند و قوی دارند، احساس کسالت می‌کند، این امکان وجود دارد که دچار حساسیت یا آلرژی به عطر، ادکلن یا سایر مواد معطر باشد.

به طور کلی، احتمالا انسان در طول یک روز بارها و بارها در خانه، محل کار، مترو، اتوبوس، مدرسه، دانشگاه و سایر مکان‌ها با مواد معطری مانند انواع عطر و ادکلن‌ها، خوشبوکننده‌های هوا، انواع مواد آرایشی و بهداشتی و مواد شوینده معطری همچون نرم کننده‌های معطر لباس، پودر لباس‌شویی و مایع ظرفشویی برخورد می‌کند.

بدن اغلب افراد، نسبت به این مواد معطر هیچ گونه واکنشی نشان نمی‌دهد، اما در فرد حساس و آلرژیک، این احتمال وجود دارد، که پس از برخورد، تماس یا استشمام مواد معطر، واکنش‌های خفیف یا شدید آلرژیک بروز کند.

این واکنش‌ها آلرژیک و حساسیت زا می‌تواند به صورت اگزما، کهیر، سردرد یا سایر مشکلات پوستی و تنفسی بروز پیدا کند. بیماران مبتلا به آسم، ممکن است پس از استشمام مواد معطری خاص دچار حملات آسم شوند و علائم بیماری آن‌ها تشدید شود.

آلرژی به عطر، ادکلن و سایر مواد معطر، به عنوان نوعی چالش بهداشتی در جهان شناخته شده که در طول 50 سال اخیر در حال افزایش بوده است. البته یکی از مهم‌ترین دلایل تشدید این اتفاق، تغییر شیوه زندگی انسان‌ها، به خصوص در کشورهای درحال توسعه و توسعه یافته بوده است.

در حال حاضر و براساس یافته‌ها و مطالعات انجام شده، داشتن حساسیت و آلرژی به عطر و ادکلن یا سایر مواد معطر، به عنوان دومین نوع شایع درماتیت تماسی بعد از آلرژی به نیکل شناخته شده است.

از آنجایی که انواع عطر و ادکلن‌ها و به طور کلی رایحه‌های تند و قوی، ممکن است در هر مکانی وجود داشته باشند، بنابراین به نظر می‌رسد، که اجتناب از آن‌ها بسیار دشوار است. به هر حال آگاهی از ماهیت این نوع آلرژی و تشخیص دقیق عامل ایجاد کننده آن، می‌تواند به کنترل و پیشگیری از این بیماری شایع کمک شایانی کند.

مواد شیمیایی آلرژی زا در عطر و ادکلن چیست؟

عطرها و ادکلن‌ها در حال حاضر به روش‌های متنوع و متفاوتی تولید و به طور کلی اغلب آن‌ها به صورت مخلوطی از چند ترکیب مختلف از اسانس‌های بویایی طراحی و عرضه می‌شوند. در واقع باید گفت، که عطرها نوعی مواد شیمیایی هستند و به طور میانگین این مواد شیمیایی در حدود 14 ترکیب شیمیایی را در خود جای می‌دهند. این 14 ترکیب قادر هستند، که انواع علائم خفیف و شدید ناشی از آلرژی را در مصرف‌کنندگان پدید آورند.

یکی از مهم‌ترین دلایلی که می‌تواند باعث افزایش پتانسیل بروز آلرژی‌های ناشی از رایحه عطر و ادکلن‌ها را توجیه کند، سهولت اکسید شدن مواد شیمیایی موجود در ترکیب سازنده‌ عطر و ادکلن است. در عملکرد این فرآیند شیمیایی، محصولاتی که اکسید می‌شوند، به عنوان نوعی عامل سمی عمل می‌کنند و سطح حساسیت سیستم ایمنی بدن را در افراد بالا می‌برند.

از دیگر مواد شیمیایی پر مصرف در صنعت عطر و ادکلن، لینالول می‌باشد. از لینالول ترکیبی به نام لینالیل استات مشتق می‌شود و در صورتی که این ترکیب در معرض هوای آزاد قرار بگیرد، امکان بروز آلرژی افزایش خواهد یافت.

لیمونن (Limonene) یکی از انواع مواد شیمیایی پرکاربرد در صنعت تولید انواع عطر و ادکلن است، که به عنوان حلال مورد استفاده قرار می‌گیرد. این ماده‌ شیمیایی نه تنها احتمال بروز انواع حساسیت را بالا می‌برد، بلکه در فرآیند تولید اوزون نیز وارد می‌شود و برخی مواد سمی از جمله استالدئید و فرمالدئید را تولید می‌کند. لازم است بدانید، که این مواد برای سلامتی انسان بسیار مضر است.

انواع حساسیت به عطر و ادکلن چگونه است؟

آلرژی به مواد معطر در افراد مختلف به عکس‌العمل بدن هر یک از افراد ارتباط دارد. البته به طور کلی مهم‌ترین و متداول‌ترین علائمی که نشان دهنده بروز آلرژی و حساسیت در اثر مصرف یا استشمام مواد معطر است، شامل مواردی از جمله سردردهای ملایم یا بسیار پردرد، تحریک پوستی و خارش، عطسه کردن، سرفه کردن و آب‍ریزش بینی یا اصطلاحا رینیت آلرژیک می‌شود.

علاوه بر این‌ها، از سایر انواع حساسیت به بویعطر و ادکلن، می‌توان به خستگی، کسلی و تنگی نفس، دردهای عضلانی، ریزش اشک از چشمان، خارش و سرخی چشم، خس خس سینه، عدم تمرکز، ورم سر و صورت، حالت تهوع و استفراغ اشاره کرد. براساس آخرین تحقیقات انجام شده، افراد مبتلا به بیماری میگرن در صورتی که در معرض مواد شیمیایی معطر قوی قرار بگیرند، به سرعت دچار حملات میگرنی خواهند شد.

معمولاً متداول‌ترین نوع آلرژی به عطر و ادکلن در پوست مشاهده می‌شود. پوست بدن انسان با توجه به نوع مواد شیمیایی، واکنش‌های متفاوتی از خود نشان می‌دهد. اغلب در افرادی که نسبت به مواد شیمیایی معطر حساس هستند،سیستم ایمنی بدن حساسیت را به شکل خارش و التهاب منعکس می‌کند، به خصوص در مواقعی که این مواد با پوست‌ در تماس قرار بگیرند.

چرا از بوییدن رایحه عطرها سردرد می‌گیریم؟

اصولا علت سردرد با بوی عطر بر اثر بوییدن رایحه یک عطر خاص به وجود می‌آید به دو مورد شامل میگرن و سینوزیت باز می‌گردد. خوشبختانه سینوزیت با روشی ساده یعنی شستشوی مجاری تنفسی با استفاده از آب ولرم و کمی نمک قابل کنترل است، اما درمان سردرد ناشی از بوی عطرها به دلیل میگرن، کمی پیچیده‌تر و دشوارتر است و با درمان سردرد سینوزیتی ناشی از بوی عطر تفاوت دارد.

گاهی پیش می‌آید، شما عطری را تا حتی نیمه‌های شیشه آن استفاده می‌کنید و کم کم احساس می‌کنید که نسبت به رایحه آن حساسیت و آلرژی پیدا کرده‌اید یا با رایحه آن دچار سردرد یا سنگینی سر می‌شوید. البته فراموش نکنید، که تغییرات فصلی و یا آلرژی‌های فصلی نیز به این موضوع مرتبط هستند.

در صورتی که عطری مورد استفاده شما، باعث بروز سردرد برای‌تان شده است و شما، فرصت دوش گرفتن ندارید، بهتر است با یک پنبه آغشته به الکل، گردن خود را پاک کنید و برای خود یک قهوه یا یک نسکافه درست کنید و هم زمان با نوشیدن قهوه یا نسکافه، آن را چندین بار استشمام کنید تا مجاری تنفسی شما، کاملا از رایحه عطری که برای‌تان حساسیت ایجاد کرده است، پاک شود.

اگر باز هم مایل به استفاده از آن عطر خاصی هستید که برای‌تان سردرد ایجاد کرده است، توصیه می‌کنیم، دیگر عطر را نزدیک به مجاری تنفسی خود نظیر گردن یا پشت گوش‌تان نزنید. در چنین شرایطی، بهترین روش آن است، که تنها مقدار بسیار کمی از عطر را به قسمت‌های پایینی لباس خود اسپری کنید.

چگونه حساسیت به عطر و ادکلن را کنترل کنیم؟

درست مانند قانون کلی در کنترل بیماری‌های آلرژیک و حساسیتی، بهترین روش برای پیشگیری از بروز آلرژی و کاهش حساسیت به مواد معطر، بهتر است در قدم اول از تماس با این گونه مواد اجتناب کنید.

اما برای کنترل و درمان حساسیت به بوی عطر و ادکلن روش‌هایی توصیه می‌شود، که در ادامه به آن‌ها می‌پردازیم.

برای جلوگیری از بروز آلرژی، بهتر است تا حد امکان از عطرو ادکلن‌هایی که نسبت به آن‌ها حساسیت دارید، استفاده نکنید. همچنین اگر به استفاده از عطرها علاقمند هستید، بهتر است از عطرهای سبکی استفاده کنید، که دارای مواد معطر ملایمی هستند.

همچنین تا حد امکان برای کنترل بروز آلرژی‌های ناشی از رایحه عطرها، از مواد آرایشی بدون مواد معطر یا مواد معطر ملایم استفاده کنید. در مورد مواد بهداشتی مانند صابون یا مواد شوینده دست و صورت نیز، بهتر است، از نوع غیرمعطر آن‌ها استفاده کنید.

قبل از استفاده مواد معطر، حتما مقداری از آن‌ها را بر روی قسمت کوچکی از پوست آزمایش کنید و در صورت عدم ایجاد واکنش آلرژیک، از آن‌ها استفاده کنید. اگر فردی با واکنش‌های آلرژیک هستید، هرگز عطر، اسانس یا ادکلن را به طور مستقیم بر روی پوست صورت یا ناحیه گردن خود استفاده نکنید.

در صورت ایجاد واکنش‌های آلرژیک به مواد معطر، پوست ناحیه آسیب دیده را باید با کرم‌های نرم کننده، آغشته کنید. این نوع کرم‌ها باعث مرطوب نگه داشته شدن پوست می‌شوند و می توانند سدی درمقابل مواد محرک ایجاد کنند. هرچه ضخامت لایه کرم مرطوب کننده بیشتر باشد، نتایج بهتری حاصل خواهد شد.

در صورت بروز ضایعات پوستی در اثر واکنش‌های آلرژیک به مواد شیمیایی معطر، لازم است، با مشورت پزشک معالج از کرم‌های هیدروکورتیزون یا پمادهای کورتیکو استروئیدی استفاده کنید. گاهی هم به دلیل تشدید علائم آسم در بیماران به خاطر استشمام مواد معطر، با مشورت با پزشک معالج، باید از داروهای مرتبط با درمان آلرژی به عطر و آسم استفاده کنید.

چگونه از حساسیت به عطرها جلوگیری کنیم؟

عطر و ادکلن از جمله محصولات پرمصرف به حساب می‌آیند که تقریبا جایگزینی نیز نمی‌توان برای آن پیدا کرد. برای آن که بتوانید احتمال بروز انواع آلرژی‌های ناشی از مصرف عطر و ادکلن را کاهش در بدن خود کاهش دهید یا از بین ببرید، راهکارهای زیادی وجود دارد.

بررسی مواد و ترکیبات سازنده‌‌ انواع عطر و ادکلن، از متداول‌ترین راهکارهای پیشگیری از بروز حساسیت و آلرژی ناشی از مصرف این مواد معطر و دل‌انگیز است. اگر شما هم جزء آن دسته از افرادی هستید، که تنها به دلیل بروز آلرژی از مصرف انواع محصولات معطر و عطر و ادکلن اجتناب می‌کنید، کافی است تا پیش از خرید عطر و ادکلن، فهرست ترکیبات به کار رفته‌ای را که بر روی بدنه‌ محصول درج شده ‌است، به دقت مطالعه کنید.

برای آن که بتوانید نوع مواد و ترکیباتی را که بدن شما نسبت به آن‌ها حساسیت دارد، تشخیص دهید و پیدا کنید، تنها لازم است که به پزشک متخصص مراجعه کنید.

در صورتی که بنا به هر دلیلی نتوانستید به پزشک متخصص مراجعه کنید، می‌توانید از روش آزمون و خطا استفاده کنید. در این روش، در هنگام خرید عطر و ادکلن، می‌توانید مقدار اندکی از عطر یا ادکلن را بر روی پوست خود اسپری و آن را استشمام کنید.

در صورتی که پس از گذشت اندک زمانی کوتاه هیچ یک از علائم و نشانه‌های آلرژی و حساسیت در بدن شما پدیدار نشد، آن وقت می‌توانید با خیال راحت اقدام به خرید و استفاده محصول مورد نظر خود کنید.

نگاه طب سنتی به حساسیت‌های عطری

در طب سنتی، عنوان شده است، که با استشمام هر عطری، حالتی مشخص در بدن پدید می‌آید و همین حالت باعث بروز گرمی، سردی، انرژی، بی‌حسی، بی‌حالی، آرامش، رخوت، سستی، فراموشی یا تیز هوشی در فرد می‌شود. در واقع طب سنتی، عطر را غذای مغز به حساب می‌آورد و عقیده دارد، که هر فرد، باید براساس قواعدی مشخص از عطرها استفاده کند، در غیر این صورت، با عوارض ناشی از رایحه عطرها مواجه می‌شود.

بر اساس یافته‌های این طب، افراد گرم مزاج با استشمام بوی عطرهای گرم، به احتمال بیشتری دچار سردرد می‌شوند، اما همین بوی گرم باعث آرامش افراد سرد مزاج می‌‌شود. دقیقا در نقطه مقابل این حالت، زمانی که افراد سرد مزاج رایحه‌های ترش یا هر رایحه سرد دیگری را استشمام کنند، دچار سردرد و سستی مغز می‌شوند. این رایحه‌ها همچنین باعث بی‌حوصلگی افراد سرد مزاج خواهد شد.

بنابراین، اگر بخواهیم هنگام استفاده از عطرها، دچار سردرد یا سایر حساسیت‌ها نشویم، لازم است از مزاج عطرها با خبر شویم. جالب است بدانید، که عطرهایی که رایحه غالب آن‌ها از نت‌های گل محمدی، گل مریم، گل یاس یا گل نرگس است، عطرهایی گرم و لطیف هستند. همچنین نت‌هایی مانند مشک، عنبر، چوب صندل و عود، رایحه‌هایی بسیار گرم دارند.

در مقابل رایحه‌هایی مانند انگور، ترنج، لیمو، نارنج، پرتقال و دیگر رایحه‌های اسیدی دارای طبعی سرد هستند. رایحه‌های شیمیایی و رایحه‌هایی مانند بوی نفت، بنزین یا واکس، اثرات سردی بخشی برای مغز دارند و در دسته رایحه‌های سرد قرار می‌گیرند. براساس تحقیقات در طب سنتی و انواع مزاج‌ها، استمرار استشمام رایحه‌های سرد، باعث اختلال اعصاب و حتی فراموشی در کهنسالی می‌شود.