برگرداندن حس بویایی و چشایی با درمان‌های ساده در خانه

از دست دادن چشایی و بویایی یکی از رایج‌ترین علائم کووید-19 و برخی از ویروس‌های دیگر است. معمولا حس بویایی و چشایی در عرض چند هفته برمی گردند، اما در برخی شرایط ممکن است مدت بیشتری طول بکشد. از دست دادن حس چشایی و بویایی باعث اذیت شدن فرد می‌شود. به علاوه کیفیت زندگی فرد را کاهش می‌دهد و او را در معرض خطر بیشتری قرار می‌دهد زیرا نمی‌تواند دود، گاز و سایر خطرات را تشخیص دهد. در این مقاله می‌خواهیم به شما بگوییم که چگونه می‌توان حس بویایی از دست رفته را بازگرداند.

چرا فرد حس بویایی یا چشایی اش را از دست می‌دهد؟

رایج‌ترین دلیل از دست دادن حس چشایی و بویایی، بیماری‌های مرتبط با بینی، بیماری‌های سینوسی، ویروس‌ها و ضربه به ناحیه بینی است. دانشمندان بر این باورند که SARS-CoV-2 (ویروسی که باعث بیماری کووید-19 می‌شود) باعث از دست دادن بویایی و چشایی می‌شود. این ویروس باعث سرکوب گیرنده‌های بویایی در بینی (که بوها را تشخیص می‌دهند) و تکانه‌های عصبی (که اطلاعات مربوط به بوها را به مغز منتقل می‌کنند) می‌شود.

نوع کووید-19 نیز روی این عارضه تاثیرگذار است. برای مثال حدود 25٪ درصد از افرادی که به نوع امیکرون مبتلا می‌شوند، حس بویایی خود را از دست می‌دهند. سایر ویروس‌هایی که باعث از دست دادن چشایی و بویایی می‌شوند، شامل این مواردند:

• سرماخوردگی
• آنفولانزا
• تبخال
• فلج اطفال

سایر عواملی که باعث از بین رفتن چشایی و بویایی می‌شوند نیز عبارتند از:

• بالا رفتن سن
• پولیپ بینی یا وجود یک توده کوچک در بینی یا سینوس‌ها
• مصرف برخی از داروها همچون داروهای تجویز شده برای فشار خون بالا یا عفونت
• برخی از درمان‌های سرطان
• بیماری‌هایی مانند آلزایمر یا پارکینسون
• آسیب دیدن سر

راه‌های برگرداندن حس بویایی و چشایی

برخی از اصلی‌ترین راه‌های برگرداندن حس بویایی و چشایی شامل این مواردند:

1. مصرف دارو

معمولا از دست دادن حس بویایی و چشایی با هم اتفاق می‌افتند. اگر به هر دلیلی چشایی و بویایی‌تان را از دست داده‌اید می‌توانید برای تشخیص علت و درمان آن به یک پزشک مراجعه کنید. اگر این حالت ادامه دار بود و باعث تداخل در زندگی روزمره‌تان شد، پزشک برای شما دارو تجویز می‌کند. جراحی نیز می‌تواند به بازیابی حس چشایی و بویایی در افرادی که به پولیپ بینی مبتلا هستند کمک کند. برخی از افراد از داروهای زیر برای بازگرداندن حس بویایی و چشایی استفاده می‌کنند. البته اطلاعات کمی وجود دارد که اثربخشی این داروها را اثبات کند:

• کورتیکواستروئیدها
• سیترات سدیم
• ویتامین‌ها
• زینک

2. تمرین بویایی

تمرین بویایی شامل بوییدن چهار رایحه مختلف در روز برای کمک به بازیابی حس بویایی است. برخلاف بسیاری از سیستم‌های دیگر بدن، سیستم بویایی می‌تواند خود را ترمیم کند یا تطبیق دهد. قرار گرفتن در معرض بوها از طریق تمرین بویایی، به تقویت این پروسه کمک شایانی می‌کند. این روش می‌تواند برای افرادی که حس بویایی خود را به دلیل عفونت از دست داده اند اثرگذار باشد.

یک مطالعه در سال 2016 که روی بیش از 100 نفر انجام شد؛ نشان داد که 71 درصد از افرادی که به «اختلال عملکرد بویایی پس از عفونت» مبتلا بودند، در عرض یکسال با تمرین بویایی بهبود پیدا کردند. مراحل تمرین بویایی به شرح زیر هستند:

• از هر کدام از چهار گروه بویایی زیر، یک نمونه جمع آوری کنید: این گروه‌ها شامل گروه گل‌ها (مانند گل رز)، میوه‌ها (مانند لیمو)، ادویه‌ها (مانند میخک) و صمغ‌ها (مانند اکالیپتوس) هستند.
• هر رایحه را به مدت 20-30 ثانیه به طور مداوم استشمام کنید: به جای تنفس عمیق و کشیدن بو در ریه‌ها، چندین بار پشت سر هم و به صورت سریع همچون خرگوش بو کنید.
• این کار را دو بار در روز تکرار کنید: بهتر است صبح و عصر این تمرین را انجام دهید.

تمرین بویایی معمولا حدود 6 ماه طول می‌کشد. می‌توانید از مواد معمولی که در دسترس همگان هستند مثل قهوه آسیاب شده، فلفل سیاه و گیاهان تازه نیز برای تحریک بویایی خود استفاده کنید. همچنین می‌توانید پدهای پنبه‌ای را به محلول‌های تحریک کننده بویایی آغشته کرده و در شیشه‌های کوچک قرار دهید تا این امکان را داشته باشید که به طور مکرر از آن‌ها استفاده کنید. این که هر چند ماه یکبار نمونه‌های بویایی که در قسمت بالا به آن‌ها اشاره کردیم را تغییر دهید نیز می‌تواند مفید باشد.

3. شستشو با آب نمک

اگر حس بویایی‌تان را به دلیل آلرژی یا احتقان سینوسی از دست داده‌اید، شستشو با آب نمک می‌تواند به بهبود شما کمک کنند. این درمان، مواد حساسیت زا و مخاط را از حفره بینی پاکسازی می‌کند. می‌توانید محلول نمک استریل را به صورت آماده خریداری کنید یا خودتان آن را طبق مراحل زیر درست کنید:

• یک فنجان آب مقطر یا آب لوله کشی را بجوشانید و در ظرفی که تازه شسته شدهبریزید.
• ½ قاشق چایخوری نمک و ½ قاشق چایخوری جوش شیرین را به این آب اضافه کنید.
• یک بطری فشاری یا سرنگ پزشکی را با این مخلوط پر کنید.
• در این مرحله سرتان را کمی به عقب خم کنید.
• محلول را داخل یکی از سوراخ‌های بینی بریزید و این کار را به سمت پشت سر انجام دهید (نه بالای سر).
• اجازه دهید این محلول از سوراخ دیگر بینی یا دهانتان خارج شود.
• چندین بار در روز این کار را تکرار کنید.

اقدامات ساده برای بازگرداندن حس بویایی و چشایی

دنبال کردن عادات سالم می‌تواند به فرد کمک کند تا حس بویایی و چشایی خود را دوباره به دست آورد. این عادات و تغییرات ساده شامل این مواردند:

اضافه کردن ادویه: از گیاهان تازه، فلفل، زنجبیل، لیمو و ادویه‌های مختلف برای طعم دادن به غذاها استفاده کنید. با کمک این ادویه‌ها، وابستگی زیادی که به شکر و نمک دارید را کاهش دهید و طعم قوی‌تر و طبیعی‌تری به غذا بدهید.

رعایت بهداشت دهان و دندان: به طور منظم نخ دندان بکشید و مسواک بزنید تا از این که بیماری لثه و عفونت دهان باعث شوند طعم غذا در دهانتان تغییر کند جلوگیری کنید.

ترک سیگار: تنباکوی موجود در سیگار می‌تواند در بویایی و چشایی اختلال ایجاد کند.

عدم مصرف الکل: قطع مصرف الکل یا کاهش مصرف آن می‌تواند به بازگرداندن حس چشایی به حالت عادی کمک کند.

درمان‌های گیاهی برای بازگرداندن حس بویایی

زمانی که حس بویایی را از دست می‌دهیم، زندگی مان به طور قابل توجهی تحت تاثیر قرار می‌گیرد. این اختلال باعث تغذیه نامناسب و از دست دادن اشتها می‌شود. از دست دادن حس بویایی و چشایی ممکن است باعث شود که به وعده‌های غذایی تان نمک یا شکر زیادی اضافه کنید تا طعم آن بهتر شود. مقادیر زیاد این دو ماده طعم دهنده، برای سلامتی خیلی مضر است.

اگر چه برای درمان این اختلال می‌توان به درمان‌های پزشکی اتکا کرد، اما برخی از درمان‌های گیاهی قدرتمند نیز وجود دارند که می‌توانند در بازیابی حس بویایی و چشایی در خانه به شما کمک کنند. برخی از این درمان‌ها شامل این مواردند:

دانه‌های زنیان

دانه‌های زنیان یا کاروم، به عنوان یک درمان موثر برای آلرژی و سرماخوردگی در نظر گرفته می‌شوند. زنیان یک ادویه هندی است که طعم آن تلخ است، اما به بهبود حس بویایی و رفع احتقان کمک می‌کند. اگر بعد از کووید-19 یا آنفولانزا حس بویایی یا چشایی تان را از دست داده اید، می‌توانید این ترفند را امتحان کنید. همچنین می‌توانید یک قاشق چایخوری دانه زنیان را در حوله یا دستمال بپیچید و در حالی که نفس عمیق می‌کشید، بوی آن را استشمام کند. این کار را چندین بار در روز انجام دهید.

سیر

سیر را یک درمان ضدویروسی قوی و تقویت کننده سیستم ایمنی می‌دانند. بر اساس طب آیورودا، سیر دارای ترکیباتی است که التهاب راه‌های تنفسی و بینی را کاهش می‌دهد، تنفس را تسهیل می‌کند و در نهایت می‌تواند به بازگرداندن حواس چشایی و بویایی کمک کند. برای دریافت نتیجه بهتر، می‌توانید حبه‌های سیر له شده را بجوید و همراه با یک لیوان آب داغ مصرف کنید. برای این که این ترکیب اثرگذارتر شود می‌توانید یک لیمو ترش را نیز به آب اضافه کنید.

زنجبیل

زنجبیل به خاطر رایحه متمایز و قوی ای که دارد، یک گزینه مناسب در تمرین بویایی است. زنجبیل یک آنتی اکسیدان قوی است و به عنوان یک عامل طعم دهنده استفاده می‌شود. این ماده که همچون یک داروی طبیعی عمل می‌کند را می‌توان به صورت خام، پودری یا به شکل دمنوش مصرف کرد. دمنوش زنجبیل مخاط اضافی را برطرف می‌کند و التهاب مجاری تنفسی بینی را کاهش می‌دهد. این مخاط معمولا مجرای بینی را مسدود می‌کند و بویایی را دچار اختلال می‌کند.

روغن کرچک

روغن کرچک یکی دیگر از درمان‌های موثر برای بازیابی حس بویایی است زیرا دارای خواص آنتی اکسیدان و ضدالتهاب است. از این روغن می‌توان برای درمان آلرژی و درد سینوزیت استفاده کرد تا سرعت تشکیل پولیپ بینی را نیز کاهش داد. روغن کرچک همچنین به بازیابی حس بویایی و بهبود علائم سرفه و سرماخوردگی کمک می‌کند. این روغن می‌تواند ورم مجرای بینی و سوزش ناشی از سرماخوردگی و آلرژی را برطرف کند. برای استفاده، طبق طب آیورودا، یک قطره روغن کرچک گرم را در هر سوراخ بینی بریزید.

از دست دادن حس چشایی و بویایی چقدر طول می‌کشد؟

اگر علت از دست دادن حواس چشایی و بویایی، عفونت‌های تنفسی باشد؛ این حواس معمولا پس از تمام شدن دوره بیماری باز می‌گردند. اکثر افرادی که به خاطر کووید-19 حس چشایی و بویایی خود را از دست می‌دهند، معمولا ظرف چند هفته دوباره آن را به دست می‌آورند. با این حال، ممکن است برگشتن این حواس برای 7٪ از افراد، ماه‌ها طول بکشد. اما برخی از افراد به دلیل جراحات، عفونت‌ها و دلایل دیگر، حس چشایی و بویایی خود را برای همیشه از دست می‌دهند.

به گفته محققان در صورتی که از دست دادن حس بویایی و چشایی پس از ابتلا به کووید-19 بیش از 18 ماه طول بکشد ممکن است این وضعیت دائمی باشد. اما برای نظر قطعی دادن در خصوص این موضوع هنوز خیلی زود است. در پایان این مقاله امیدواریم شما را با جوانب مختلف حس بویایی و بازگرداندن بویایی از دست رفته آشنا کرده باشیم. از دست دادن حس بویایی و چشایی وضعیتی است که خیلی از افراد در دوره‌ای از زندگی‌شان آن را تجربه می‌کنند.

معمولا این حالت موقت است و نیازی به نگرانی ندارد. اما اگر بیش از یک ماه طول کشید حتماً به پزشک مراجعه کنید تا پزشک علت اصلی آن را تشخیص دهد و راهکارهای بازگرداندن حس بویایی و چشایی را در اختیار شما قرار دهد. در این مقاله به بهترین روش‌های درمانی اشاره کردیم که با امتحان کردن آن‌ها مسلماً متوجه اثرگذاری آن‌ها خواهید شد.